Port naczyniowy, czyli wytworzony na stałe dostęp do naczyń krwionośnych, to rozwiązanie stosowane u wielu grup pacjentów, którzy wymagają częstego podawania leków i innych preparatów drogą dożylną. Jakie są wskazania do założenia portu naczyniowego i w jaki sposób się z nim obchodzić?

Wskazania do zabiegu

Porty naczyniowe zakłada się tym pacjentom, którzy wymagają częstego i długotrwałego podawania leków drogą dożylną. W obręb tej grupy zaliczają się osoby cierpiące na m.in. na astmę oskrzelową, porfirię, hemofilię, mukowiscydozę, a także pacjenci onkologiczni, u których porty naczyniowe wykorzystuje się m.in. do podawania leków cytostatycznych. Porty naczyniowe są także wykorzystywane w terapii paliatywnej, kiedy dostęp do naczyń obwodowych jest utrudniony lub niemożliwy.

Za pomocą portu można nie tylko podawać leki, ale też pobierać i przetaczać krew oraz podawać substancje do żywienia pozajelitowego i środki kontrastowe do badań diagnostycznych.

Przeciwwskazaniem do założenia portu są m.in. bakteriemia i posocznica, radioterapia w pobliżu portu (przeprowadzona lub planowana), zakrzepica żylna, zaburzenia krzepnięcia. W niektórych przypadkach założenie portu uniemożliwiają specyficzne warunki anatomiczne.

Zalety portu naczyniowego

Implantacja portu naczyniowego ułatwia przeprowadzanie procedur terapeutycznych związanych z podawaniem preparatów drogą dożylną zarówno dla personelu, jak i dla samego pacjenta. Podawanie leków cytostatycznych za pośrednictwem portu, w przeciwieństwie do klasycznych wkłuć, nie wiąże się z dolegliwościami bólowymi pacjenta i zapewnia mu większą mobilność (dzięki umieszczeniu portu w okolicy podobojczykowej pacjent ma wolne ręce i większą swobodę ruchów). Port może być używany przez wiele miesięcy, a nawet lat. Nie ogranicza codziennych aktywności pacjenta (z założonym portem można się kąpać i uprawiać sport).

Pielęgnacja i obsługa portu

Porty naczyniowe są zakładane w warunkach bloku operacyjnego w znieczuleniu miejscowym. Korzystanie z portu jest możliwe już następnego dnia po implantacji. Port składa się z metalowego dysku wyposażonego w silikonową membranę, która przykrywa jego zewnętrzną część, oraz połączonego z nią cewnika. Membrana zasklepia się samoczynnie po każdym przeprowadzonym wkłuciu.

Porty naczyniowe wymagają płukania roztworem soli fizjologicznej z dodatkiem heparyny po każdym użyciu. Płukanie wykonuje wykwalifikowana w tym zakresie pielęgniarka. W przypadku nieregularnego korzystania z portu powinien on być płukany co cztery tygodnie. Punkcja membrany portu powinna się odbywać z przestrzeganiem zasad aseptyki oraz z zastosowaniem przeznaczonych do tego celu specjalnych igieł z tzw. szlifem Hubera.

Pacjent powinien unikać gwałtownego dźwigania znacznych ciężarów oraz drażnienia okolicy portu przez elementy ubioru, pasek od torby itd. Zalecana jest także pielęgnacja skóry wokół portu (unikanie ekspozycji na promienie słoneczne, stosowanie łagodnych kosmetyków natłuszczających)

Źródła: https://myday.eu.com/, http://nowa.onkologia.opole.pl/

Przeczytaj także: Najczęstsze choroby skóry u seniorów

Przeczytaj bezpłatnie pokrewny artykuł w czasopiśmie „Forum Zakażeń”:

Aktywność przeciwgrzybicza wybranych leków przeciwnowotworowych