Promienica to rzadka choroba zapalna skóry i tkanki podskórnej, której przyczyną są beztlenowe bakterie z rodzaju promieniowców. W jaki sposób dochodzi do rozwoju choroby, jak wygląda obraz kliniczny oraz terapia?

Przyczyny promienicy

Bakterie należące do promieniowców występują naturalnie w jamie ustnej człowieka, w końcowym odcinku przewodu pokarmowego oraz w drogach rodnych.

Do zakażenia dochodzi w wyniku przerwania ciągłości błon śluzowych, np. na skutek urazu. W wyniku zakażenia rozwija się podostry lub przewlekły ropny stan zapalny, co prowadzi do powstawania licznych nacieczonych guzów i przetok.

Rodzaje promienicy

Objawy promienicy rozwijają się najczęściej w obrębie żuchwy, szyi oraz jamy ustnej i tkanek sąsiadujących takich jak język, migdałki, ślinianki i ucho środkowe (promienica szyjno-twarzowa). Ta odmiana choroby może się rozwinąć jako powikłanie zabiegów stomatologicznych lub urazów w obrębie jamy ustnej. Narażone są na nią osoby nieprzestrzegające higieny tego obszaru ciała.

Promienica może również obejmować klatkę piersiową (ok. 15-20 proc. przypadków). Źródłem zakażenia może być perforacja przełyku lub aspiracja do drzewa oddechowego treści zawierającej chorobotwórcze bakterie.

Promienica może się rozwinąć u kobiet stosujących antykoncepcyjne wkładki wewnątrzmaciczne (promienica miednicy mniejszej). U osób, u których doszło do przerwania ciągłości tkanek jelita, może się natomiast pojawić promienica brzuszna.

Objawy promienicy

W przebiegu promienicy szyjno-twarzowej początkowo rozwija się niebolesny obrzęk tkanek miękkich. Następnie powstają twarde, ograniczone guzy z ogniskami ropnymi, których pękanie i rozmiękanie prowadzi do powstawania sączących przetok. Zmiany chorobowe mogą rozszerzać się na sąsiadujące tkanki. W wydzielinie z przetok stwierdza się obecność tzw. grudek promieniczych, czyli charakterystycznych żółtoszarych ziaren.

Promienica piersiowa powoduje naciek zapalny płuca. Zmiany chorobowe mogą objąć również opłucną, osierdzie oraz ściany klatki piersiowej, co prowadzi do rozwoju schorzeń takich jak ropień płuca, ropniak opłucnej i osierdzia oraz zapalenie śródpiersia i kręgosłupa. U chorego obserwuje się objawy takie jak przewlekły kaszel, duszności, podwyższenie temperatury oraz ból w klatce piersiowej, a także utrata masy ciała i ogólne wyczerpanie.

W przypadku gdy promienica rozwija się w obrębie brzucha lub miednicy mniejszej, dochodzi do powstania na tym obszarze zmian zapalnych, które mogą spowodować niedrożność jelit lub wytworzenie przetok w obrębie jamy brzusznej. U pacjenta występują objawy ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty, ból brzucha, zaburzenia wypróżniania), a także gorączka i znaczna utrata masy ciała. U kobiet, u których doszło do rozwoju promienicy w obrębie miednicy mniejszej, zmiany zapalne i ropne mogą się pojawić w jajowodach, jajnikach, pęcherzu moczowym oraz w moczowodach.

Leczenie promienicy

Ważną rolę w profilaktyce promienicy odgrywa prawidłowa higiena jamy ustnej i zębów. Leczenie farmakologiczne uwzględnia stosowanie antybiotyków: penicyliny, erytromycyny, klindamycyny oraz doksycyliny. Farmakoterapia w przypadku promienicy ma charakter długotrwały (kilka miesięcy lub dłużej)

Stosuje się również leczenie chirurgiczne polegające na operacyjnym usunięciu zwłóknionych zmian chorobowych oraz miejscowe leczenie przetok zgodnie ze standardami terapii ran trudno gojących się.

Źródło: mp.pl, interna.com.pl

Przeczytaj także: Czy da się wygoić owrzodzenie stopy w ZSC w 56 dni? Case study i zdjęcia

Przeczytaj bezpłatnie pokrewny artykuł w czasopiśmie „Forum Zakażeń”: