Pacjenci cierpiący na otyłość stanowią szczególne wyzwanie dla zespołu terapeutycznego ze względu na znaczne ryzyko wystąpienia wielu chorób towarzyszących. Istotną grupę stanowią wśród nich schorzenia i urazy skóry, które mogą stwarzać trudności w leczeniu i znacznie obniżać komfort życia pacjenta.

Zwiększenie ilości magazynowanej tkanki tłuszczowej u pacjentów z otyłością może być źródłem różnorodnych zmian w fizjologii skóry i prowadzić do rozwoju wielu schorzeń o podłożu dermatologicznym.

U pacjentów otyłych dochodzi do zaburzeń w zdolności skóry do kontrolowania transepidermalnej utraty wody. Wraz ze wzrostem ilości magazynowanej tkanki tłuszczowej transepidermalna utrata wody ulega zwiększeniu, co prowadzi do wysuszenia skóry i wydłużenia procesów jej regeneracji. Dodatkowo może dojść do zablokowania kanałów łojowych, co prowadzi do rozwoju zmian o podłożu trądzikowym.

Grube warstwy podskórnego tłuszczu mogą się także przyczyniać do nadmiernego pocenia. Zwiększona potliwość może stać się przyczyną poważnych uszkodzeń skóry.

Utrzymująca się w fałdach skóry wilgoć i tarcie pomiędzy fałdami w połączeniu z ograniczoną perfuzją tkanki tłuszczowej, niewystarczającym utlenieniem i zaburzonym przepływem krwi może prowadzić do przerwania ciągłości skóry i opóźnienia procesów leczenia.

Wyprzenie

Wyprzenie to schorzenie o charakterze zapalnym, które rozwija się w obrębie ocierających się o siebie fałd skórnych (w pachwinach, pod pachami, na brzuchu, u kobiet pod biustem). Do rozwoju wyprzenia dochodzi w ciepłym i stale wilgotnym środowisku. Naskórek ulega maceracji i dochodzi do zakażenia bakteryjnego lub grzybiczego. Wyprzenie przejawia się uporczywym świądem, łuszczeniem skóry, występowaniem nadżerek, strupów i wysięków. Otyłość jest jednym z głównych czynników ryzyka tego schorzenia.

Rogowacenie ciemne

Rogowacenie ciemne jest związane z otyłością, ale również z insulinoopornością, cukrzycą typu 2 oraz zespołem policystycznych jajników. Schorzenie to może także współistnieć z chorobami uwarunkowanymi genetycznie, takimi jak m.in. zespół Downa czy zespół Pradera-Williego. Do objawów rogowacenia ciemnego należy występowanie hiperkeratotycznej, brodawkującej, nadmiernie napigmentowanej skóry, która przybiera brązową barwę. Zmiany skórne najczęściej występują w naturalnych zgięciach skóry, w okolicy pach, na łokciach, kolanach, szyi i dłoniach. Ich rozrostowi towarzyszy uporczywy świąd.

Hiperkeratoza

Hiperkeratoza, czyli nadmierne rogowacenie naskórka, to kolejne schorzenie blisko związane z otyłością. W wyniku rozwoju tego schorzenia zmiany zaczynają obejmować nie tylko naskórek, ale także skórę i tkankę łączną. Pojawiają się złogi, brodawki, odciski, pęknięcia oraz stany zapalne. Zmieniony chorobowo naskórek przyjmuje żółtą lub brunatnoszarą barwę, może ulegać pękaniu i łuszczeniu, czego konsekwencją są głębokie, bolesne rozpadliny.

Zmiany hiperkaratotyczne występują w wyniku zwiększonego nacisku i tarcia, które powodują podrażnienia, dlatego choroba ta przejawia się głównie w obrębie stóp.

Odleżyny

Pacjenci z otyłością są bardziej narażeni na powstawanie odleżyn ze względu na niewystarczające ukrwienie i natlenienie tkanek, zwiększoną potliwość, a także ograniczoną mobilność ruchową.

W przypadku otyłych pacjentów proces powstawania odleżyn przebiega w inny sposób niż u pacjentów z innych grup zagrożonych tym schorzeniem. W przypadku większości pacjentów odleżyny występują zazwyczaj nad wypukłościami kostnymi, natomiast u pacjentów bariatrycznych z powodu zwiększonej wagi i rozrostu tkanki tłuszczowej duży nacisk jest wywierany na znaczne powierzchnie ciała. Odleżyny u pacjentów cierpiących na otyłość mogą się rozwijać np. na całych pośladkach lub w bruździe pośladkowej.

Łupież rumieniowy

Schorzenie to rozwija się na podłożu bakteryjnym. Wywołują je bakterie ze szczepu Corynebacterium minutissimum, należące do naturalnej flory mikrobiologicznej człowieka. Głównymi czynnikami ryzyka rozwoju łupieżu rumieniowego są otyłość, cukrzyca i nadmierna potliwość.

Objawy łupieżu rumieniowego można zaobserwować w fałdach skóry. Symptomy mają postać ciemnych plam, które mogą ulegać lekkiemu łuszczeniu, ale nie sprawiają dolegliwości bólowych ani nie swędzą, choć mogą się powiększać.

Źródła: https://www.woundsource.com/, https://portal.abczdrowie.pl/, https://www.medonet.pl/, https://podyplomie.pl/

Przeczytaj także: Prehabilitacja – jakie są jej cele i wskazania? 

Przeczytaj bezpłatnie pokrewny artykuł w czasopiśmie „Chirurgia Plastyczna i Oparzenia”:

Miejsce chirurgii plastycznej w procesie leczenia otyłości