Kaszak to torbiel skórna wypełniona złuszczonym naskórkiem i łojem. W przypadku pęknięcia zmiany wypływa z niej żółtawa masa o nieprzyjemnym zapachu. Naruszenie powierzchni kaszaka może doprowadzić do zakażenia i stanu zapalnego.

Kaszaki częściej występują u dorosłych niż u dzieci. Powstawaniu torbieli łojowych sprzyja stosowanie produktów kosmetycznych zawierających substancje komedogenne, takich jak oleje naturalne czy lanolina. Substancje te powodują zapychanie porów skóry, co może skutkować zatykaniem ujść włosowo-łojowych. Ryzyko wystąpienia kaszaków jest większe u osób, które często się opalają lub nie zachowują zasad higieny.

Na występowanie torbieli łojowych szczególnie narażone są osoby zakażone wirusem HPV i cierpiące na chorobę Gardnera.

Jak powstają kaszaki?

Wyróżnia się dwa rodzaje kaszaków. Najczęstsze są kaszaki tricholemmalne, czyli powstałe w obrębie zatkanych mieszków włosowych. Rzadziej występują kaszaki epidermalne, czyli naskórkowe. Kaszak powstaje w wyniku zablokowania kanaliku wyprowadzającego gruczoł łojowy – zwykle dochodzi do tego wskutek złuszczania się komórek naskórka. Powoduje to stopniowe gromadzenie się substancji łojowych wewnątrz gruczołu. W połączeniu ze zrogowaciałym naskórkiem w torbieli tworzy się wówczas płynna lub półpłynna masa.

Jak wyglądają kaszaki?

W większości przypadków kaszaki występują na owłosionej skórze głowy, twarzy i szyi oraz na górnej części tułowia. Mogą pojawić się również na wargach sromowych lub mosznie. Torbiele występują pojedynczo lub w skupiskach.

Kaszak ma postać pokrytego niezmienioną skórą, kulistego, gładkiego guzka w kolorze cielistym. Niekiedy może być żółtawy lub biały. Na jego powierzchni można zauważyć czarny punkt – jest to oznaka niedrożnego ujścia mieszków włosowych. W dotyku jest ruchomy i może być zarówno miękki, jak i twardy. Zwykle nie powoduje bólu. Z czasem zaczyna rosnąć i może osiągnąć kilka centymetrów średnicy.

Kaszaki zazwyczaj nie pękają samoistnie. Zdarza się to jednak w przypadku urazu lub próby wyciśnięcia torbieli. Naruszenie lub nacięcie kaszaka powoduje uwolnienie się jego treści – biała i żółta masa, złożona z łoju, fragmentów mieszków włosowych i złuszczonego naskórka, wydziela nieprzyjemny zapach. Jeżeli w obrębie torbieli dojdzie do zakażenia i stanu zapalnego, zmiana staje się zaczerwieniona, ucieplona i bolesna.

Co zrobić z kaszakiem?

Kaszaków nie powinno się wyciskać ani nacinać. Próby samodzielnego usunięcia kaszaka mogą doprowadzić do infekcji i stanów zapalnych. Niewielkie kaszaki mogą zniknąć samoistnie.

Jeżeli ze względu na wielkość lub umiejscowienie kaszaki sprawiają dyskomfort, można rozważyć ich usunięcie. Nie należy usuwać torbieli łojowych w gabinetach kosmetycznych ze względu na ryzyko nadkażeń i brak możliwości pobrania tkanek do badania histopatologicznego. Należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który po obejrzeniu zmiany zdecyduje o przekierowaniu pacjenta do chirurga lub dermatologa.

Jak przebiega chirurgiczne usunięcie kaszaka?

Kaszaki zwykle usuwa się chirurgicznie z użyciem znieczulenia miejscowego. Po nacięciu skóry lekarz opróżnia torbiel i usuwa jej torebkę. W przypadku znacznych rozmiarów kaszaka zaleca się usunięcie go w całości bez naruszania torebki. Zmniejsza to ryzyko nawrotu zmiany. W zależności od rozmiaru kaszaka konieczne mogą być szwy lub plastyka skóry. Po chirurgicznym usunięciu pozostaje blizna.

W przypadku kaszaka, w obrębie którego rozwinął się stan zapalny, po nacięciu skóry i usunięciu treści torbieli, nie zamyka się rany, by pozostała masa mogła sama wyciec. Następnie po upływie kilku lub kilkunastu dni lekarz usuwa torebkę. Może także zdecydować o wdrożeniu antybiotykoterapii.

W jaki inny sposób można usunąć kaszaka?

Jeżeli nie wystąpił stan zapalny, niewielkie kaszaki można usunąć również laseroterapią. Przy użyciu lasera frakcyjnego wypala się torbiel. Niekiedy stosuje się także krioterapię. Pod wpływem ciekłego azotu użytego podczas zabiegu po kilku dniach zmiana samoistnie odpada. Wykorzystanie tych metod obarczone jest mniejszym ryzykiem blizn i pozwala uniknąć krwawienia. Ich zastosowanie uniemożliwia jednak pozyskanie materiału do przeprowadzenia badania histopatologicznego.

Źródło: mp.pl

Przeczytaj także: Zapalenie mieszków włosowych – objawy i leczenie

Przeczytaj bezpłatnie pokrewny artykuł w czasopiśmie „Chirurgia Plastyczna i Oparzenia”:

Olbrzymi tłuszczak podpowięziowy kończyny górnej – opis przypadku