Badania naukowców z University of Bristol dowodzą, że białko p53 – czynnik transkrypcyjny o właściwościach supresora nowotworowego – może również odgrywać istotną rolę w procesie gojenia ran, szczególnie na etapie migracji komórek i reepitelializacji.
Wyniki badań uzyskane przez naukowców z angielskiego ośrodka mogą pozwolić na lepsze zrozumienie procesów regeneracji tkanek na poziomie komórkowym. Umożliwi to potencjalnie wdrożenie działań, które przyspieszą i poprawią gojenie tkanek po urazie. Badania opublikowano w czasopiśmie naukowym „Science”.
Lepsze zrozumienie mechanizmów komórkowych
W następstwie urazu komórki nabłonka zaczynają migrować na podłożu wytworzonej ziarniny od krawędzi rany do jej centrum. Proces ten rozpoczyna się w poprzez aktywację tzw. komórek wiodących, które stymulują migrację. Przesuwanie się komórek po powierzchni rany trwa do momentu, gdy zraniona powierzchnia zostanie całkowicie zasklepiona. Jednocześnie dochodzi do namnażania komórek nabłonka. Proces ten nazywa się reepitelializacją.
Dotychczas wśród naukowców brakowało pewności co do tego, jakie molekuły i sygnały powodują, że dana komórka nabłonka staje się komórką wiodącą i co sprawia, że mechanizm ten aktywuje się jedynie w części uszkodzonych komórek.
Istotny sygnał komórkowy
Wykorzystując uproszczony model rany, w którym warstwa komórek nabłonka została uszkodzona w warunkach in vitro, naukowcy z University of Bristol zidentyfikowali sygnał komórkowy, który doprowadza do wyodrębnienia komórek wiodących w procesie epitelializacji.
Badania wskazują, że w następstwie urazu w komórkach na brzegu urazu zwiększają się poziomy białek p53 oraz p21. Prowadzi to do przekształcenia uszkodzonych komórek w komórki wiodące, co rozpoczyna proces migracji komórek. Po zamknięciu rany komórki wiodące są eliminowane z populacji zdrowych komórek nabłonka. Celem jest wytworzenie funkcjonalnej tkanki nabłonkowej o prawidłowej morfologii. Rolę stymulatora obu procesów – migracji komórek oraz oczyszczenia łożyska z komórek wiodących – odgrywa białko p53.
Dalsze badania
Autorzy badań zamierzają przetestować na kolejnych etapach projektu, czy mechanizmy zaobserwowane pomiędzy komórkami nabłonka w warunkach in vitro będą występowały również in vivo.
Jeżeli wyniki testów okażą się pozytywne, badacze planują sprawdzić, czy możliwa jest selektywna i bezpieczna indukcja komórek wiodących w obrębie rany celu promowania migracji i regeneracji tkanek. Odkrycia te mogą potencjalnie doprowadzić do opracowania nowych metod i systemów przyspieszania gojenia ran.
Źródło: eurekalert.org
