Stomia płaska jest niezwykle trudna do zaopatrzenia i wymaga szczególnej pielęgnacji, ponieważ istnieje duże ryzyko wystąpienia powikłań skórnych, takich jak podciekanie treści jelitowej pod płytkę stomijną. Warto więc wiedzieć, do jakich zasad należy się stosować zakładając sprzęt stomijny. Zapraszamy do zapoznania się z instruktażem przygotowanym przez Beatę Cwalinę, pielęgniarkę z Poradni Chirurgii Ogólnej i Naczyń w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Częstochowie.
Stomia płaska to określenie stomii, w której kominek (fragment jelita) nie wystaje ponad powłoki brzuszne, a jest z nimi zrównany. Powstaje zazwyczaj na skutek zastosowania nieprawidłowej techniki wyłonienia stomii, ale może być również efektem zmiany masy ciała pacjenta po operacji.
Stomia płaska wymaga zastosowania sprzętu typu convex, który jest wypukły przy stomii. Zapobiega to wydostawaniu się treści jelitowej na zewnątrz. Wyjątkiem jest stomia w fałdzie brzusznym przy dobrze napiętych powłokach. Wówczas można zastosować sprzęt z przylepcem płaskim, ale należy pamiętać, iż w takiej sytuacji konieczne jest zastosowanie środków uszczelniających.
Jak zaopatrywać stomię płaską?
Chory ze stomią płaską powinien zakładać sprzęt samodzielnie, stojąc przed lustrem. Jeżeli natomiast sprzęt zakładany jest przez drugą osobę, a pacjent jest w pozycji leżącej, wskazane jest dwukrotne dociśnięcie płytki w pozycji siedzącej i stojącej do powłok brzusznych, ponieważ kształt brzucha zmienia się w pozycji siedzącej i leżącej.
Krok 1.
Sprzęt należy odkleić przy użyciu specjalnego aerosolu do usuwania plastrów. Płytki nie należy odrywać, gdyż może to doprowadzić do uszkodzenia skóry.
Krok 2.
Stomię i skórę okalającą należy dokładnie umyć wodą z mydłem o obojętnym pH, a następnie osuszyć jednorazowym ręcznikiem. Przy ileostomii oraz urostomii należy zatkać ujście stomii korkiem do cewników lub małym tamponem, aby zapobiec wyciekaniu treści.
Krok 3.
Skórę należy dokładnie przemyć specjalnym preparatem do mycia i pielęgnacji stomii, a następnie wysuszyć. Jeżeli na skórze wokół stomii obecny jest stan zapalny skóry, spowodowany wyciekiem treści, to po umyciu i osuszeniu należy nanieść puder stomijny na sączące się zmiany. Nadmiar należy usunąć, np. zdmuchnąć. Następnie na zmiany należy nałożyć cienki opatrunek hydrokoloidowy lub pokryć je dedykowanym aerosolem barierowym przed dalszymi czynnościami.
Krok 4.
Należy przygotować wybraną płytkę. Płytkę plastyczną należy uformować palcami na kształt i wielkość anusa. Płytkę nieplastyczną należy dociąć i dopasować.
Krok 5.
Wokół stomii należy nanieść uszczelniającą pastę stomijną, uprzednio rozgrzaną, np. w ciepłej wodzie. Palcem należy spłaszczyć warstwę naniesioną wokół anusa. W przypadku stomii wklęsłej wskazane jest dodatkowe naklejenie hydrokoloidowego krążka uszczelniającego. Aby upewnić się, że sprzęt będzie trzymał się na skórze prawidłowo, należy nanieść wokół pasty klej do sprzętu w formie saszetki lub aerosolu.
Krok 6.
Płytkę należy nakleić zawsze rozpoczynając od dołu i dociskając wokół anusa. Spod płytki wokół anusa na wierzch wydostanie się nadmiar pasty, którą należy pozostawić i delikatnie uformować, uszczelniając dodatkowo otwór w płytce. Pastę można dołożyć, jeżeli będzie jej za mało. Dociśnięcie płytki do powłok brzusznych należy powtórzyć jeszcze dwukrotnie: w pozycji siedzącej, a następnie stojącej, ponieważ zmieniający się kształt brzucha może spowodować odklejenie płytki.
Krok 7.
Płytkę należy nakleić wokół stomii, a dla pewności utrzymania szczelności sprzętu, można dodatkowo okeić ją paskami lub półokręgami hydrokoloidowymi.
Krok 8.
Worek stomijny należy założyć od dołu, a przed założeniem worka można również zastosować krople lub tabletki usuwające nieprzyjemny zapach.
Krok 9.
U chorych z otyłością brzuszną oraz w przypadku nierówności powłok brzusznych, sprzęt stomijny przytrzymujemy paskiem stomijnym. U chorych z przepukliną okołostomijną celowe jest zastosowanie pasa brzusznego z otworem na stomię.
Zdjęcia pochodzą z praktyki pielęgniarskiej Beaty Cwaliny z Poradni Chirurgii Ogólnej i Naczyń w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Częstochowie.
