Opatrunki hydrowłókniste są wysoko chłonne i posiadają zdolność do izolowania 30-krotnie więcej wysięku z rany niż wynosi ich waga. Pomagają w zapobieganiu infekcji i stymulują wzrost nowych tkanek, a także izolują bakterie i obniżają pH, hamując rozwój drobnoustrojów i pobudzając ziarninowanie.
Opatrunki hydrowłókniste dostępne są w formie płytki, taśmy lub tamponady z jonami srebra oraz bez. Są dostępne w różnych rozmiarach i kształtach. Należy stosować je w połączeniu z opatrunkiem wtórnym, takim jak opatrunek piankowy lub foliowy, aby zapewnić dodatkową ochronę i pomóc w utrzymaniu wilgotnego środowiska.
Czym jest opatrunek hydrowłóknisty?
Opatrunek hydrowłóknisty to rodzaj opatrunku stosowany do leczenia ran o umiarkowanym lub dużym wysięku. Składa się z włókien hydrofilowych karboksymetylocelulozy, które wchłaniają i izolują duże ilości wysięku z rany. Opatrunki hydrowłókniste bez srebra zalecane są w przypadku zaopatrywania ran niezakażonych, a ze srebrem – do ran zakażonych. Ponadto stosuje się je na:
- rany w fazie oczyszczania pokryte martwicą rozpływną;
- rany ze średnim i obfitym wysiękiem;
- rany chirurgiczne;
- odleżyny;
- rany z przetokami;
- owrzodzenia podudzi z wydzieliną średnią do dużej;
- stopę cukrzycową.
Jeśli rana jest zagrożona rozwojem infekcji lub stan ten już się rozwinął, to należy zastosować opatrunki hydrowłókniste z dodatkiem jonów srebra, a w przypadku rozwoju biofilmu również z kwasami EDTA. Opatrunku hydrowłóknistego nie należy stosować do przetok, na rany suche i z małą ilością wysięku (opatrunek może przesuszać tkanki).
Jak działa opatrunek hydrowłóknisty?
Opatrunek hydrowłóknisty to miękki, nietkany opatrunek, który składa się z włókien hydrofilowych, zwykle wykonanych z karboksymetylocelulozy sodowej (CMC). Kiedy opatrunek wchodzi w kontakt z wysiękiem z rany, hydrofilowe włókna w opatrunku wchłaniają płyn i tworzą spójny żel wypełniający łożysko i dostosowujący się do jego kształtu. Ta żelowa substancja tworzy wilgotne środowisko rany, co jest ważne dla przyspieszenia gojenia. Wilgotne środowisko rany ułatwia migrację komórek biorących udział w procesie gojenia, takich jak fibroblasty i keratynocyty, do miejsca rany. Komórki te są niezbędne do tworzenia nowej i naprawy uszkodzonej tkanki. Opatrunek hydrowłóknisty chłonie wydzielinę, izoluje bakterie i obniża pH, hamując rozwój drobnoustrojów i pobudzając ziarninowanie. Założony z marginesem 2-3 cm poza brzegi rany, na skórę zdrową, dzięki pionowemu wchłanianiu wysięku, chroni skórę przed maceracją .
Jak stosować opatrunek hydrowłóknisty?
Po odpowiednim oczyszczeniu i następnie osuszeniu rany należy luźno wypełnić ubytek w ranie głębokiej lub pokryć ranę płaską zakrywając jej brzegi. Opatrunki hydrowłókniste zwiększają swoją objętość w trakcie formowania żelu pod wpływem wysięku. Jeśli stosujemy opatrunek do ran głębokich, to powinien być w niej luźno umieszczony (około 80% wypełnienia). Opatrunek można przycinać i zawijać. W przypadku aplikacji na rany suche, konieczne jest nasączenie opatrunku, np. preparatem antyseptycznym, płynem Ringera, 0,9% NaCl lub łagodnym antyseptykiem
Ten rodzaj opatrunków zawsze wymaga opatrunku wtórnego dobranego zależnie od ilości wysięku. Opatrunek pierwotny (hydrowłóknisty) nie może być większy niż wtórny. Nie zaleca się korzystania z gazy. Opatrunki hydrowłókniste można pozostawić w łożysku rany do 7 dni lub do pełnego zżelowania, ale zmiana zależy od ilości wysięku i szybkości żelowania, najczęściej następuje co 2-3 dni. Stan rany powinien być jednak kontrolowany codziennie, a częstotliwość zmiany skonsultowana ze specjalistą leczenia ran.
Artykuły z cyklu #NaJakąRanę powstały dzięki wsparciu merytorycznemu udzielonemu przez pielęgniarkę, specjalistkę w leczeniu ran – dr Elżbietę Szkiler.