Rozległe urazy, takie jak oparzenia, mogą prowadzić do powstania nieestetycznych blizn, a także powodować bolesne przykurcze ograniczające poruszanie się. Badacze z University of Arizona College of Medicine w USA odkryli metodę, która ogranicza wzrost kolagenu w uszkodzonej skórze, dzięki czemu zmniejsza ryzyko powstania blizny i wspiera prawidłowy wzrost nowych tkanek.

W miarę gojenia rany komórki skóry wytwarzają kolagen, który stanowi podstawowy budulec tkanki bliznowatej. Dr Kellen Chen, adiunkt na wydziale Chirurgii na Uniwersytecie w Arizonie, wyjaśnia, że nasze ciało po urazie chce jak najszybciej zamknąć ranę, by zapobiec infekcji czy opanować krwawienie. Szczególnie w rozległych urazach dochodzi do nadmiernej produkcji kolagenu, który tworzy sztywną i nieelastyczną bliznę.

Inhibitor FAK ogranicza produkcję kolagenu

Kiedy dochodzi do urazu, białko zwane kinazą ogniskową (focal adhesion kinase, FAK) uruchamia produkcję bogatej w kolagen „matrycy”, na której rozwija się nowa tkanka bliznowata. Dr Chen, we współpracy z dr Geoffreyem Gurtnerem, kierownikiem Katedry Chirurgii, przeprowadził badania, dzięki którym odkrył, że inhibitor FAK podany w miejsce urazu zmniejszał blizny i wspomagał regenerację nowych tkanek w modelach zwierzęcych.
W praktyce klinicznej ciężkie urazy leczone są z pomocą przeszczepów zdrowej skóry pacjenta i wspomagane opatrunkami hydrożelowymi, które chronią ranę i zmniejszają ból. Dr Chen i dr Gurtner odkryli, że dodanie inhibitora FAK do przeszczepianej tkanki lub opatrunku hydrożelowego ograniczało produkcję kolagenu. W konsekwencji zmniejszyło się powstanie tkanki bliznowatej i nieestetycznej blizny.

Metoda wpływa na układ komórek kolagenu w gojącej się ranie

Dr Chen podkreśla, że nie tylko wysoki poziom produkcji kolagenu odpowiada za powstawanie sztywnej i nieelastycznej blizny. Wpływa na to również sposób, w jaki komórki kolagenu układają się na poziomie mikroskopowym. W zdrowej skórze układ ten przypomina siatkę, natomiast w uszkodzonej – wiązkę lin. Ekspert podkreślił, że komórki kolagenu układające się w siatkę zapewniają większą sprężystość i elastyczność skóry.
W badaniach przeprowadzonych na modelach zwierzęcych, naukowcy zaobserwowali, że podanie inhibitora FAK do gojącej się rany sprawiło, że komórki kolagenu układały się w formie siatki. Eksperci mają nadzieję, że wpłynie to na zmniejszenie blizny, poprawi jej wygląd, a także nie będzie powodowało ograniczeń u pacjenta.
Naukowcy planują rozpoczęcie badań klinicznych, by zbadać, w jaki sposób inhibitory FAK będzie można aplikować do opatrunków. Dr Gurtner podkreślił, że rozwiązanie prawdopodobnie będzie można połączyć z istniejącymi opatrunkami hydrożelowymi.
Źródło: healthsciences.arizona.edu

Przeczytaj także: Naukowcy pracują nad innowacyjną metodą eliminacji blizn i rekonstrukcji części twarzy