Rak jamy ustnej jest nowotworem złośliwym, który w początkowym stadium zwykle nie daje objawów, co skutkuje często zbagatelizowaniem choroby. Tymczasem wczesne wykrycie choroby daje duże szanse na wyleczenie. Jakie są najczęstsze objawy nowotworu jamy ustnej?

W Polsce nowotwory głowy i szyi diagnozuje się u ok. 11 tys. osób rocznie. Z raportu „State of Mouth Cancer UK 2022”, opublikowanym w 2022 r., wynika, że w 2021 r. u 8864 osób zdiagnozowano nowotwory jamy ustnej, z czego 3034 pacjentów zmarło. Oznacza to, że w ciągu 10 lat wskaźnik wzrósł o 36%. Jednak warto zaznaczyć, że wykrycie nowotworu w pierwszym stadium, umożliwia wyleczenie go w prawie 95%. Dr n. med. Agnieszka Laskus, specjalista periodontologii i stomatologii ogólnej, wyjaśnia, na jakie objawy warto zwrócić uwagę.

Objawy i przyczyny raka jamy ustnej

– Takich objawów jest kilka. Wymienić należy wszelkie, niegojące się owrzodzenia w obrębie błony śluzowej jamy ustnej na policzkach, wargach, dziąsłach, podniebieniu czy języku lub w gardle, ból i pieczenie, problemy z przełykaniem, wydzielaniem śliny, fonacją (przewlekła chrypka) niepokojące przebarwienia (zmiana koloru). To, co może także zobaczyć stomatolog w trakcie rutynowej kontroli to na przykład niegojące się owrzodzenia w jamie ustnej, zmiany rozrostowe: rozpulchnienia, wygórowania, guzowatość, powiększone węzły chłonne, zmieniony kształt i konsystencja struktur tkankowych np. dziąseł, czerwone lub białe naloty w jamie ustnej, zmiana koloru przebarwień – wyjaśnia dr n. med. Laskus. Alarmującymi objawami są również jednostronna niedrożność nosa lub krwawy wyciek z nosa.

Do czynników wystąpienia raka jamy ustnej należą:

• palenie tytoniu, fajek, cygar;
• picie alkoholu;
• zła higiena jamy ustnej;
• zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV;
• drażnienie błony śluzowej jamy ustnej – niedopasowanie protezy, przewlekłe stany zapalne,
• niedobór witamin, takich jak: witamina A, C, B.

Czy stomatolog może wykryć raka jamy ustnej?

Specjalistka podkreśla również, że podczas wizyty u stomatologa możliwe jest wykrycie rozwijającego się raka jamy ustnej.

– W czasie wizyty stomatologicznej lekarz przez dłuższy czas ma okazję przyglądać się twarzy pacjenta. Zdarza nam się zauważać niepokojące zmiany na skórze twarzy czy wargach oraz w obrębie błony śluzowej jamy ustnej (zmiana konsystencji, koloru, kształtu). W przypadku stałych pacjentów, których widujemy regularnie, zmiana może pojawić się między jedną a drugą wizytą. Sugestię, by bliżej przyjrzeć się zmianie, pacjent powinien potraktować priorytetowo – podkreśliła ekspertka.

Podczas wizyty u stomatologa, pacjent jest wypytywany o swoją dietę, jak również możliwość wystąpienia chorób jamy ustnej. Jeśli pojawią się objawy, takie jak: dyskomfort w żołądku lub jelitach, trudności z połykaniem, pojawienie się takich symptomów należy poddać dalszej diagnostyce.

– Mnie może zaniepokoić zażółcenie skóry czy spojówek pacjenta, a objaw ten może wskazywać na problemy z wątrobą. Innym przykładem będzie znaczna utrata masy ciała. Szczególnie, jeśli dotyczy pacjenta, którego leczę dłuższy czas, a który od ostatniej wizyty sporo schudł. W takich przypadkach dentysta powinien dopytać, czy pacjent stosował specjalną dietę, a jeśli okaże się, że nie, warto zasugerować wizytę u specjalisty i dalszą diagnostykę – opowiada dr n. med. Agnieszka Laskus.

Diagnostyka i leczenie raka jamy ustnej

Nowotwór rozwija się w okolicznych tkankach. Choroba może obejmować miejsca, takie jak:

• jama ustna,
• skóra,
• żuchwa,
• przestrzeń przygardłowa,
• język, kość żuchwy,
• kość podniebienia,
• jama nosowa,
• zatoki przynosowe.

Nowotwór daje przerzuty zwykle do węzłów chłonnych podbródkowych i podżuchwowych, często obustronnie.

Profilaktyka nowotworu jamy ustnej

Warto również dowiedzieć się w jaki sposób, można zapobiec powstawaniu raka jamy ustnej. Do takich działań, należą:

• rzucenie palenia,
• unikanie czynników, które podrażniają śluzówkę jamy ustnej,
• wyrównanie niedoborów witamin,
• dbanie o prawidłową higienę jamy ustnej – regularne mycie zębów, okresowe kontrole stomatologiczne.

Profilaktyka jest niezmiernie ważna w procesie zapobiegania zachorowaniem na nowotwory jamy ustnej. Szacuje się, że współczynnik wyleczeń w przypadku niewielkich nowotworów rozwijających się na powierzchni wynosi średnio 75%, podczas gdy wskaźnik wyleczeń w przypadku naciekania tkanek, większych guzów lub przerzutów do węzłów chłonnych wynosi tylko 30%.

Źródło: infodent24.pl, medme.pl