W Świętokrzyskim Centrum Onkologii odbyły się pierwsze zabiegi usunięcia raka płuca w asyście robota da Vinci. Ponadto po raz pierwszy zastosowano technikę zamrażania nerwów międzyżebrowych, która pozwala na zmniejszenie bólu pooperacyjnego.

Źródło zdjęcia: www.onkol.kielce.pl

Świętokrzyskie Centrum Onkologii jest trzecią placówką medyczną w Polsce, która wprowadziła lobektomię (usunięcie płata płuca) w asyście robota chirurgicznego da Vinci u pacjentów z rakiem płuca. Z kolei po raz pierwszy w naszym kraju podczas operacji torakochirurgicznej z użyciem robota zastosowano krioanalgezję, czyli technikę pozwalającą zmniejszyć ból pooperacyjny u pacjenta.

Najnowsze techniki operacyjne

Pierwsze operacje torakochirurgiczne w asyście robota chirurgicznego przeprowadzono w kieleckiej placówce 22 i 23 lutego. Zabiegom poddano dwóch pacjentów z rakiem płuca. Liderem zespołu operacyjnego był dr hab. n. med. Paweł Rybojad, specjalista chirurgii klatki piersiowej, kierujący Kliniką Chirurgii Klatki Piersiowej ŚCO. Lekarzem asystującym operatorowi była dr Aleksandra Czarnecka, specjalista chirurgii klatki piersiowej.  Przebieg zabiegów obserwował jako proktor dr Michał Wiłkojć, specjalista chirurgii klatki piersiowej z Kliniki Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej, Metabolicznej i Torakochirurgii Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie.

– Przebieg zabiegów planowy, bez problemów technicznych, bardzo sprawnie przeprowadzony. Na pewno pozwoli pacjentom powrócić do pełnej sprawności. Przygotowanie ośrodka doskonałe – podkreślił proktor.

– Jestem dumny, że nasi pacjenci będą mogli korzystać z najnowszych technik operacyjnych, jakie daje chirurgia robotyczna – dodał prof. dr hab. n. med. Stanisław Góźdź, dyrektor Świętokrzyskiego Centrum Onkologii.

Niezwykła precyzja

Pierwszą operację torakochirurgiczną w asyście robota przeprowadził w 2022 r. dr Michał Wiłkojć z Kliniki Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej, Metabolicznej i Torakochirurgii Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie. Zabiegi w asyście robota przeprowadzają również torakochirurdzy z Centrum Onkologii w Bydgoszczy.

ŚCO jest trzecim ośrodkiem w Polsce, który wdrożył takie operacje. Specjaliści przeszli wcześniej kilkunastotygodniowe szkolenie w zakresie pracy z robotem da Vinci w ośrodku chirurgii robotycznej w Barcelonie oraz w Centrum Onkologii w Bydgoszczy i w WIM.

Prof. Rybojad podkreślił, że zastosowanie tej technologii pozwala chirurgowi operować z niezwykłą precyzją i doskonałą widocznością operowanych zmian, tak jakby oglądał je pod mikroskopem. Robot pozwala na 10-krotne powiększenie optyczne obrazu oraz obrazowanie 3D w jakości HD z możliwością modulowania głębi obrazu pola operacyjnego zastosowanymi w systemie da Vinci. Ponadto robot niweluje drżenie rąk, ponieważ przekłada ruch gałek ocznych i ręki chirurga na ruch robotyczny. Jednocześnie zwiększa się zakres ruchów, na co nie pozwala ludzki nadgarstek, a ruchy narzędzi robotycznych są wykonywane ze zminimalizowaną siłą nacisku na powierzchnię ciała pacjenta.

– Robot porusza wszystkimi czterema ramionami odwzorowując ruchy ręki, ale jest w środku pacjenta i swoją malutką robotyczną ręką może dotrzeć dokładnie w to miejsce, w którym chirurgowi zależy na największej precyzji. Operując ma się wrażenie, że jest się wewnątrz pacjenta – mówi torakochirurg.

Oznacza to bardzo dokładne usunięcie zmian nowotworowych, szczegółowe ustalenie zaawansowania procesu nowotworowego i lepsze planowanie ewentualnej terapii uzupełniającej.

Dr Michał Wiłkojć ma nadzieję, że chirurgia robotyczna będzie się coraz bardziej rozwijać, ponieważ pozwala na szybszy powrót pacjenta do zdrowia i sprawności.

– Zabiegi odbywają się przez niewielkie cięcia, dzięki czemu chorzy mogą być szybciej uruchomieni, ryzyko powikłań pooperacyjnych jest znacznie mniejsze, a czas dojścia do pełnej sprawności jest krótki. Pacjenci są w dużo lepszej formie, dzięki czemu, jeśli jest potrzebne uzupełniające leczenie onkologiczne, chemio lub radioterapia, mogą je relatywnie szybko otrzymać – wskazał specjalista.

Krioanalgezja zmniejsza ból pooperacyjny nawet na kilka miesięcy

Podczas operacji robotycznych w ŚCO zastosowano również dodatkowo krioanalgezję, której celem jest zamrożenie nerwów międzyżebrowych, które zaopatrują bólowo ścianę klatki piersiowej i skórę. Technika ta pozwala zmniejszyć u pacjentów ból pooperacyjny. Działanie przeciwbólowe utrzymuje się ponadto przez kilka miesięcy, dlatego pacjenci łatwiej dochodzą do zdrowia, a także mogą niezwłocznie rozpocząć rehabilitację pooperacyjną.

Obaj pacjenci, u których przeprowadzono operacje robotyczne z krioanalgezją, już w dobę po zabiegu wstali z łóżek, poruszając się bez bólu o własnych siłach.

– Mamy przed sobą mocnego przeciwnika, jakim jest choroba nowotworowa, dlatego musimy się do tego przygotować na najwyższym poziomie. Robot jest narzędziem, które umożliwia nam bardzo precyzyjną pracę i niweluje jakiekolwiek komplikacje u chorego, który pod względem fizycznym i psychicznym już jest mocno obciążony samym piętnem choroby nowotworowej. Jeżeli możemy dołożyć starań, żeby życie pacjenta lepiej wyglądało, dlaczego tego nie zrobić? – mówi dr Aleksandra Czarnecka, pierwsza w Polsce kobieta torakochirurg operująca przy pomocy robota.

Kompleksowe leczenie pacjentów z rakiem płuca w ŚCO

W naszym kraju każdego roku rozpoznaje się ponad 21 tys. nowych zachorowań na raka płuca. Największy odsetek odnotowuje się wśród osób w wieku 60-80 lat. Nowotwór pojawia się na ogół bezobjawowo, a często wykrywany jest przypadkowo. Tymczasem rak sieje ogromne spustoszenie w organizmie, co roku powodując śmierć nawet 20 tys. pacjentów.

W Świętokrzyskim Centrum Onkologii rocznie wykonywanych jest około 100 dużych operacji u pacjentów z nowotworem płuca. Ponadto w ośrodku przeprowadza się mniejsze zabiegu w celu rozpoznania i usunięcia przerzutu, a także operacje paliatywne. Pacjent może liczyć zarówno na kompleksowe leczenie chirurgiczne i uzupełniające, ale także rehabilitację i pomoc psychologiczną.

– Mamy nadzieję, że dzięki zastosowaniu tych małoinwazyjnych i niezwykle precyzyjnych zabiegów poprawi się jakość leczenia i komfort życia pacjentów z rakiem płuca – mówi prof. Paweł Rybojad.

ŚCO w 2023 r. zakupiło robota da Vinci w ramach projektu „Doposażenie Bloku Operacyjnego w nowoczesny system robotowy wraz z wyposażeniem celem stworzenia Centrum Chirurgii Robotowej Ziemi Kieleckiej oraz podniesienia jakości i poprawy dostępu do najnowocześniejszych procedur chirurgicznych realizowanych w Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach” , na mocy umowy podpisanej z Ministerstwem Zdrowia, z dofinansowaniem ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Pierwsze operacje robotyczne (radykalne prostatektomie) wykonali urolodzy (5 i 6 października 2023r.). Do pracy z robotem przygotowują się ginekolodzy, chirurdzy i otolaryngolodzy z ŚCO.

Źródło: onkol.kielce.pl