Toksyna botulinowa w leczeniu blizn

Ten tekst przeczytasz w 2 min.

Toksyna botulinowa, wykorzystywana powszechnie w medycynie estetycznej, może również znaleźć zastosowanie w terapii i profilaktyce blizn. Badania dowodzą, że środek ten może zapobiegać powstawaniu blizn i wykazuje skuteczność w leczeniu keloidów i blizn przerosłych.

Jak wskazują badania laboratoryjne i kliniczne, botoks, czyli izoforma A toksyny botulinowej (BoNT-A, BTXA), może stanowić skuteczną metodę leczenia oraz zapobiegania powstawaniu blizn przerosłych i keloidów.

Mechanizm działania BTXA na tworzące się blizny

Badania in vitro dowodzą, że działanie toksyny botulinowej w procesie bliznowacenia jest dwukierunkowe.

Po pierwsze, BTXA blokuje złącza nerwowo-mięśniowe, co prowadzi do osłabienia kurczliwości włókien mięśniowych i relaksacji mięśni. W następstwie zmniejsza się napięcie wokół rany, która nie ulega dzięki temu nadmiernemu rozciąganiu. Wpływa to pozytywnie na proces tworzenia się blizny i zmniejsza ryzyko jej przerostu.

Po drugie, toksyna botulinowa wykazuje wielokierunkowy wpływ na fibroblasty obecne w tworzącej się tkance bliznowatej. BTXA hamuje proliferację fibroblastów, a ponadto zmniejsza ich żywotność (rozumianą jako zdolność do migracji). Po podaniu BTXA obserwuje się również miejscową fragmentację fibroblastów i zmniejszenie ich zdolności do dalszego różnicowania, co powoduje, że fibroblasty nie przekształcają się w miofibroblasty zawierające białka kurczliwe. Może to wpływać na zmniejszenie napięcia w obrębie całej powstającej blizny. Toksyna botulinowa ogranicza również ekspresję czynników wzrostu.

Wszystkie wymienione mechanizmy działania sprawiają, że podawanie toksyny botulinowej we wczesnym okresie pozabiegowym wpływa pozytywnie na wygląd i cechy tworzącej się blizny. Badania wskazują, że blizny ostrzykiwane toksyną botulinową są węższe i bardziej zbliżone kolorystycznie do otaczającej skóry.

Działanie toksyny botulinowej na nieprawidłowo wytworzone blizny

Działanie BTXA na nieprawidłowo wykształcone blizny polega przede wszystkim na poprawie efektu wizualnego (spłaszczenie zmian, zwiększenie elastyczności, poprawa stanu brzegów blizny, zmniejszenie miejscowego obrzęku i zaczerwienienia, ograniczenie świądu i dolegliwości bólowych w okolicy blizny).

Specjaliści postulują dalsze badania nad określeniem optymalnej dawki toksyny botulinowej oraz czasu jej podania na blizny.

Źródło: R. Reguła, J. Kempa i in., „Miejsce toksyny botulinowej w terapii blizn”, „Chirurgia Plastyczna i Oparzenia” 2018, 6(4): 115-120.

Przeczytaj także: Badanie: immunoterapia w onkologii a zmiany skórne

Przeczytaj bezpłatnie pokrewny artykuł w czasopiśmie „Chirurgia Plastyczna i Oparzenia”: