Rany oparzeniowe stanowią poważne wyzwanie w medycynie ze względu na ich skomplikowany charakter oraz ryzyko powikłań, takich jak infekcje, martwica tkanek i długotrwałe gojenie. Stosowanie nowoczesnych metod leczenia, takich jak terapia podciśnieniowa (ang. Negative Pressure Wound Therapy – NPWT), zyskało na popularności jako skuteczny sposób wspomagający leczenie trudnych ran, w tym oparzeń. NPWT jest stosunkowo nową techniką, która polega na wykorzystaniu kontrolowanego podciśnienia, co przyspiesza proces gojenia rany, zmniejsza ryzyko zakażeń oraz poprawia mikrokrążenie w obrębie rany.

Mechanizm działania NPWT

Terapia podciśnieniowa działa na zasadzie zastosowania kontrolowanego, ujemnego ciśnienia wokół rany za pomocą opatrunku zamkniętego, połączonego z pompą próżniową. Podciśnienie sprzyja odprowadzaniu nadmiaru wysięku, redukuje obrzęk oraz wspomaga proces angiogenezy i tworzenia nowych naczyń krwionośnych. Zastosowanie NPWT w leczeniu ran oparzeniowych jest szczególnie korzystne ze względu na jej zdolność do usuwania martwych tkanek, co minimalizuje ryzyko infekcji i przyspiesza proces gojenia.

Wpływ NPWT na gojenie ran oparzeniowych

Oparzenia często prowadzą do utraty dużych ilości płynów przez ranę oraz zniszczenia warstw skóry, co utrudnia gojenie. Zastosowanie NPWT pozwala na kontrolę wysięku, który w przypadku oparzeń bywa obfity. Dodatkowo, kontrolowane podciśnienie wspomaga migrację komórek naskórka oraz fibroblastów, które są istotne dla zamykania rany i odbudowy skóry. Według badań, terapia ta może skracać czas gojenia ran oparzeniowych, zwłaszcza u pacjentów z oparzeniami II stopnia, oraz zmniejszać powierzchnię rany wymagającą przeszczepu skóry.

Zalety stosowania NPWT w leczeniu oparzeń

Korzyści wynikające z zastosowania NPWT w leczeniu ran oparzeniowych obejmują:

1. Zmniejszenie ryzyka infekcji – podciśnienie usuwa nadmiar wysięku oraz bakterie, co ogranicza ryzyko zakażeń.
2. Przyspieszenie procesu gojenia – stymulacja angiogenezy oraz proliferacji fibroblastów wpływa na szybsze zamykanie rany.
3. Redukcja obrzęku – ograniczenie obrzęku poprawia mikrokrążenie i dostarczanie składników odżywczych do rany.
4. Zmniejszenie powierzchni rany wymagającej przeszczepu – w wielu przypadkach NPWT zmniejsza konieczność interwencji chirurgicznej poprzez naturalną regenerację skóry.

Wskazania i przeciwwskazania do stosowania NPWT

Stosowanie NPWT w leczeniu ran oparzeniowych jest zalecane w przypadku oparzeń o dużej powierzchni, oparzeń z obfitym wysiękiem oraz ran, które są podatne na infekcje. Zastosowanie tej terapii może być korzystne zarówno w leczeniu pierwotnym, jak i w okresie pooperacyjnym, np. po przeszczepie skóry.

Istnieją jednak pewne przeciwwskazania do stosowania NPWT. Terapia nie powinna być stosowana w przypadku ran z martwicą suchą, zakażeń niekontrolowanych oraz w przypadku narażenia na bezpośredni kontakt z dużymi naczyniami krwionośnymi lub narządami. Ponadto, pacjenci z problemami krążeniowymi, takimi jak miażdżyca, mogą wymagać szczególnej ostrożności przy stosowaniu tej terapii.

Zastosowanie NPWT w połączeniu z przeszczepami skóry

W leczeniu ran oparzeniowych często stosuje się przeszczepy skóry, zwłaszcza w przypadku głębokich oparzeń II i III stopnia. Terapia NPWT może być używana wspomagająco po przeszczepie, aby zwiększyć przyjęcie przeszczepu oraz zredukować ryzyko jego odrzucenia. Wytworzone podciśnienie przytrzymuje przeszczep na miejscu, co zmniejsza ryzyko tworzenia się pęcherzy oraz poprawia perfuzję krwi w okolicy przeszczepionej skóry.

Podsumowanie

Terapia podciśnieniowa (NPWT) stanowi cenny element nowoczesnego leczenia ran oparzeniowych, zwłaszcza w przypadku ran trudno gojących się, z dużym wysiękiem oraz podatnych na zakażenia. Dzięki swoim właściwościom stymulującym angiogenezę, migrację komórek oraz redukującym obrzęk i infekcje, NPWT przyspiesza proces regeneracji tkanek i może znacząco skrócić czas leczenia pacjentów z oparzeniami. Mimo licznych zalet, terapia ta wymaga dokładnej oceny indywidualnych potrzeb pacjenta oraz uwzględnienia przeciwwskazań, aby zapewnić bezpieczne i skuteczne leczenie.

Źródło: E. Kozłowska, Z. Banaszkiewicz, K. Cierzniakowska, A. Łubańska, M. T. Szewczyk, A. Popow, „Zastosowanie terapii podciśnieniowej w leczeniu rozległej rany oparzeniowej – opis przypadku”, „Leczenie Ran” 2018;15(3):141-145