Wiele produktów spożywczych, w tym owoce, warzywa, zdrowe tłuszcze i białko, pomagają zmniejszyć stan zapalny, poprawić funkcjonowanie układu odpornościowego, a także przyspieszyć gojenie ran. Ważne jest, by w procesie leczenia ran zapewnić naszemu organizmowi prawidłową dietę, która wesprze regenerację. Sprawdź listę 10 produktów, które mogą poprawić gojenie ran.
W procesie gojenia ran należy zadbać o organizm kompleksowo. Oznacza to nie tylko działania z zewnątrz – czyli odpowiednie opatrywanie i oczyszczanie rany, ale również wewnątrz. Regeneracja tkanek jest pewnym wysiłkiem dla organizmu, który potrzebuje wówczas wsparcia. Obecność rany zwiększa zapotrzebowanie na kalorie i białko, ale także witaminy oraz minerały. Równie ważne jest także nawodnienie, czyli dostarczanie organizmowi około 2 litrów płynów na dobę.
Dieta osoby z trudno gojącą się raną
Pacjenci z trudno gojącymi się ranami, takimi jak odleżyny czy owrzodzenia, wymagają odpowiednio zbilansowanej diety, czyli dostarczenia niezbędnych składników wspierających regenerację uszkodzonych tkanek. Pacjentowi należy zapewnić odpowiednią liczbę kalorii, optymalną ilość białka, tłuszczów i węglowodanów, soli mineralnych, a także witamin. Stosunek kaloryczny białka – tłuszcze – glukoza powinien wynosić około 20 proc. – 30 proc. – 50 proc. Chory powinien natomiast przyjmować około 35-40 kcal na kilogram masy ciała na dobę.
Najważniejsze składniki, jakie należy zapewnić w procesie gojenia ran to:
- białko,
- węglowodany,
- tłuszcze,
- oleje roślinne,
- witaminy A, B, C, E i K,
- żelazo, cynk, selen,
- arginina.
Poniżej znajdziesz listę produktów najbogatszych w wyżej wymienione składniki.
10 najważniejszych produktów w diecie, które mogą poprawić gojenie ran
- Zielone warzywa liściaste
Zielone warzywa liściaste, takie jak jarmuż, szpinak, rukola, gorczyca, boćwina, zawierają składniki odżywcze zmniejszające stany zapalne, wzmacniające funkcje odpornościowe i poprawiające gojenie się ran. Są więc idealnym wyborem sprzyjającym regeneracji.
Zielone warzywa liściaste są bogatym źródłem witaminy C, manganu, magnezu, kwasu foliowego i prowitaminy A – wszystkie te składniki są niezbędne do poprawy i dobrego funkcjonowania układu odpornościowego. Ponadto w warzywach liściastych znajdziemy przeciwulteniacze polifenolowe, które mają właściwości przeciwzapalne i wzmacniające układ odpornościowy.
- Jajka
W przypadku powstania rany organizm człowieka potrzebuje znacznie więcej białka niż wynosi dzienne zalecane spożycie. Dobrym wyborem w procesie gojenia są jaja kurze, które są doskonałym źródłem wysoce wchłanialnego białka, a także są bogate w składniki odżywcze, które wspierają pracę układu odpornościowego i gojenie ran. Jaja zawierają witaminy A i B12, a także cynk, żelazo i selen.
- Jagody, jeżyny, porzeczki
Jagody, jeżyny i porzeczki, czyli rośliny jagodowe, są bogatym źródłem składników odżywczych i związków roślinnych, które wspierają regenerację organizmu. Dostarczają dużą ilość witaminy C, która wspomaga gojenie ran poprzez stymulację produkcji kolagenu. Ponadto zawierają przeciwutleniacze, np. te będące pigmentami roślinnymi – oprócz nadawania jagodom żywego koloru, zapewniają również działanie przeciwzapalne, przeciwwirusowe i wzmacniające układ odpornościowy.
- Orzechy i nasiona
Orzechy i nasiona, np. migdały, orzechy pekan, orzechy włoskie, nasiona słonecznika, to świetny wybór w procesie regeneracji organizmu. To produkty bogate w białko roślinne, zdrowe tłuszcze oraz witaminy i minerały wspomagające gojenie.
Orzechy i nasiona są dobrym źródłem witaminy E, która działa jako przeciwutleniacz w organizmie, chroniąc przed uszkodzeniami komórkowymi. Ma również kluczowe znaczenie dla prawidłowego działania układu odpornościowego.
- Drób
Drób, w tym kurczak i indyk, zawierają specyficzne aminokwasy i białko, dlatego odgrywają ważną rolę w gojeniu ran i funkcjonowaniu układu odpornościowego. Ponadto są bogate w glutaminę i argininę – aminokwasy, które wspierają regenerację tkanek i przyspieszają powrót do zdrowia. Ponadto arginina wspomaga produkcję kolagenu, niezbędnego w procesie gojenia ran.
- Podroby
Podroby to jedne z najbardziej pożywnych składników naszej diety, bogate w witaminę A, żelazo, cynk, witaminy z grupy B, miedź – składniki potrzebne do produkcji tkanki łącznej i kolagenu. Witamina A pomaga hamować komórki zapalne, a także odgrywa ważną rolę w naszej skórze i wspiera gojenie ran. Podroby są ponadto bogate w białko, jeden z najważniejszych składników w procesie regeneracji po urazie.
- Słodkie ziemniaki
Słodkie ziemniaki, inaczej bataty, są bogate w węglowodany, a zatem odgrywają ważną rolę w procesie regeneracji organizmu. Dostarczają energii potrzebnej komórkom do gojenia, a także enzymów, które wspomagają naprawę uszkodzonych tkanek. Ponadto są bogate w przeciwzapalne witaminy i minerały, m.in. witaminę C, karotenidy, mangan.
- Łosoś
Łosoś jest bogaty w białko, witaminy z grupy B, selen, żelazo, cynk i tłuszcze omega-3. Badania pokazują, że zawarte w łososiu tłuszcze omega-3 mogą wspomagać gojenie się ran, wzmacniać odpowiedź immunologiczną i zmniejszać stany zapalne. Ponadto zaledwie 85 gramów łososia pokrywa 70 proc. dziennego zapotrzebowania na selen – minerału regulującego stany zapalne i odpowiedź immunologiczną.
- Warzywa kapustne
Warzywa kapustne, takie jak kalafior, brokuł, brukselka czy jarmuż, mogą wspomagać regenerację, dzięki zawartości szerokiej gamy witamin, minerałów i przeciwutleniaczy. Warzywa te zawierają glukozynolany, czyli związki, które organizm przekształca w izotiocyjaniny. W badaniach wykazano, że izotiocyjaniny wspomagają działanie układu odpornościowego poprzez tłumienie stanu zapalnego, aktywację mechanizmów obronnych układu odpornościowego oraz zwalczanie zakażonych komórek.
Ponadto warzywa zawierają szereg składników odżywczych, których organizm potrzebuje do regeneracji, takich jak witamina C i witaminy z grupy B.
- Skorupiaki
Skorupiaki, takie jak ostrygi, małże, są bogate w cynk, który przyspiesza regenerację i ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania układu odpornościowego. Ponadto zwierają dużo witaminy B12 i witaminy C. Są również cennym źródłem magnezu i tłuszczu bogatego w nienasycone kwasy tłuszczowe.
Czego unikać w diecie pacjenta z raną?
Dieta pacjentów z trudno gojącymi się ranami powinna być bogata w witaminy i mikroelementy. Istnieją natomiast składniki, które nie są wskazane w procesie rekonwalescencji. Przede wszystkim należy unikać tłuszczów zwierzęcych, np. smalcu, oraz cukrów prostych, które znajdziemy m.in. w słodyczach i słodzonych napojach. Składniki te przyczyniają się do osłabienia krążenia, którego prawidłowe działanie jest bardzo istotne w procesie gojenia.
Pacjentom z trudno gojącymi ranami zalecane jest również odstawienie papierosów, a także niespożywanie alkoholu.
Żywienie medyczne
U pacjentów, u których dieta nie jest skuteczna, zalecane jest wdrożenie żywności specjalnego przeznaczenia. W piśmiennictwie zaleca się, by interwencję żywieniową wprowadzać w następującej kolejności: żywienie doustne, żywienie doustne + doustne suplementy pokarmowe, żywienie dojelitowe (dostęp sztuczny), żywienie pozajelitowe.
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego wskazana jest jako element wspierający naturalną dietę. Można stosować ją u pacjentów, u których występuje brak apetytu, jadłowstręt, schorzenia gardła przełyku lub żołądka, które mogą utrudniać przełykanie i gryzienie pokarmów, zaburzenia zdolności przyjmowania, trawienia, wchłaniania lub metabolizowania zwykłych posiłków, a także u seniorów i pacjentów okołooperacyjnych.
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego należy dobrać indywidualnie do potrzeb pacjenta, pod okiem specjalisty.
Źródła: healthline.com, forumleczeniaran.pl, hartmann.info
