Badania dermatoskopowe i wideodermatoskopowe służą rozpoznawaniu niepokojących zmian barwnikowych skóry, a w szczególności czerniaka. Za pomocą specjalnego urządzenia optycznego lekarz może szczegółowo obejrzeć znamiona pod odpowiednim powiększeniem i ocenić ich charakter. Wideodermatoskopia jest ponadto wyposażona w cyfrową archiwizację zmian i pozwala na wykrycie czerniaka skóry w jak najwcześniejszym stadium.
Dermatoskopia i wideodermatoskopia to nieinwazyjne badania diagnostyczne, które pozwalają na odróżnienie zwykłych, niegroźnych znamion barwnikowych od tych niebezpiecznych, złośliwych. Metody ta cechują się wysoką wiarygodnością, a przy tym są bezbolesne i całkowicie bezpieczne.
Czym jest dermatoskopia i jak przebiega badanie?
Dermatoskop jest urządzeniem wyposażonym w specjalne soczewki powiększające, w które wbudowane jest oświetlenie pozwalające na szczegółowe uwidocznienie zmiany. Urządzenie pozwala na 10-, a nawet 20-krotne powiększenie zmiany. Podczas badania lekarz w pierwszej kolejności zwilża skórę celem tzw. immersji. Następnie dermatolog przykłada dermatoskop do skóry pacjenta, a wcześniej pokrywa okulary specjalnym olejkiem zmniejszającym rozpraszanie i odbijanie światła. Podczas badania lekarz ocenia:
- asymetrię zmiany – całościowy kształt zmiany;
- granice zmiany – brzegi rany oraz ich kształt i wyraźność odgraniczenia od skóry niezmienionej;
- kolor zmiany – zabarwienie zmiany, regularność i równomierność rozmieszczenia barwnika;
- średnica zmiany – wielkość zmiany oraz jej ewolucja i dynamika; jeżeli średnica zmiany przekracza 5 mm i cechuje się ona postępującym wzrostem może świadczyć o złośliwym charakterze zmiany;
- wypukłość zmiany;
- struktury dodatkowe, takie jak kropki, smugi, pola o zatartej strukturze.
Na podstawie tych danych następnie oblicza się TDS, czyli całkowity wskaźnik dermatoskopowy. Dermatoskopia nie upoważnia jednak do ostatecznego rozpoznania charakteru danego znamienia. Jest pomocnym narzędziem pozwalającym na ocenę cech zmiany i wskazanie, czy jest ona łagodna lub złośliwa. Jedynie pełne badanie histopatologicznie pozwala na postawienie stuprocentowego rozpoznania.
Wideodermatoskopia – udoskonalona wersja dermatoskopii
Wideodermatoskopia to nowoczesna metoda diagnostyczna pozwalająca na wykrycie czerniaka skóry na jak najwcześniejszym stadium. Urządzenie wzbogacone jest o innowacyjne rozwiązania informatyczne, takie jak cyfrowa archiwizacja zmian. Narzędzie samodzielnie wyświetla parametry znamienia, określając jego symetrię, rozmiar, kolor czy granice. Z wykorzystaniem tej metody można obserwować już nawet najmniejsze zmiany. Aparatura jest w stanie zidentyfikować niemal każdą zmianę skórną, a także ocenić dynamikę zmiany w czasie, co pozwala na precyzyjną ocenę jej charakteru.
Badanie z pomocą tego urządzenia jest bezinwazyjne i przebiega bez naruszenia ciągłości powłok, podobnie jak badanie dermatoskopem. Wideodermatoskop wygląda podobnie do dermatoskopu – wyposażony jest w soczewki powiększające i własne źródło światła, jednak jest połączony z urządzeniem komputerowym, w którym zainstalowane jest oprogramowanie umożliwiające precyzyjną, cyfrową archiwizację zmian.
Kiedy wykonać badanie dermatoskopowe i wideodermatoskopowe?
Dermatoskopia i wideodermatoskopia wskazane są u pacjentów z tendencją do tworzenia się znamion oraz z dużą ilością znamion. Ocenie powinna zostać każda zmiana, która nagle zmienia swoje rozmiary lub wygląd. Szczególną uwagę należy zwrócić na zmiany barwnikowe, które pojawiają się nagle, zwłaszcza w dorosłym wieku. Pacjenci w trakcie leczenia onkologicznego również regularnie poddawani są badaniu, gdyż niektóre leki mogą zwiększać powstawanie innych nowotworów, np. raka podstawnokomórkowego.
Pacjenci z podejrzanymi zmianami powinni kontrolować je przynajmniej raz na pół roku. Osoby, u których w rodzinie występowały nowotwory, a szczególnie czerniak, a także posiadające liczne znamiona powinni kontrolować zmiany raz na 3-6 miesięcy.
Źródło: akademiaczerniaka.pl, wrosinski.pl
