Długie stosowanie antybiotyków może wpływać na zdrowie psychiczne i zwiększać ryzyko depresji oraz lęku – podkreśliła mikrobiolożka prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W 2010 r. opublikowano pierwsze doniesienia na temat depresji poantybiotykowej – mężczyzna leczony z powodu infekcji rany pooperacyjnej popełnił samobójstwo.

W rozmowie z PAP na temat zależności między stosowaniem antybiotyków a zdrowiem psychicznym prof. Szuster-Ciesielska podkreśliła rolę naszej naturalnej mikrobioty jelitowej. W szczególności bifidobakterie wytwarzają wiele neuroprzekaźników, które docierają do mózgu.

– Poza tym wytwarzają one białko zwane tryptofanem, który służy do budowy serotoniny. Jeśli zabraknie tych bakterii – na przykład w wyniku długotrwałej antybiotykoterapii – to ta sieć powiązań na osi mózg-jelito-mikrobiota zostaje zaburzona – zwróciła uwagę mikrobiolożka.

Depresja poantybiotykowa

Ekspertka zwróciła uwagę, że niektóre antybiotyki wpływają bezpośrednio na nasze samopoczucie i psychikę ze względu na to, że nie mają działania neuroprotekcyjnego. Wskazała na pierwsze doniesienia o depresji poantybiotykowej, które zostało opublikowane w 2010 r. 75-letni mężczyzna otrzymał antybiotykoterapię z powodu infekcji rany po operacji raka jelita grubego. Pacjent nie miał historii chorób psychicznych, jednak zachorował na ostrą depresję, a następnie odebrał sobie życie. Koroner uznał długotrwałą antybiotykoterapię jako główną przyczynę samobójstwa.

Ekspertka podając przykłady potwierdzające tę zależność wymieniła również wnioski z badań chińskich naukowców, którzy u myszy odnotowali reakcje stresowe zaledwie po 14 dniach podawania antybiotyków.

– Na podstawie dokumentacji medycznej ponad 200 tys. osób izraelscy naukowcy potwierdzili, że leczenie takimi antybiotykami, jak penicylina i chinolony, może powodować wzrost ryzyka depresji i lęku, a także psychoz. Ryzyko to jeszcze wzrastało wraz z powtarzaniem antybiotykoterapii – wskazała mikrobiolożka.

Do podobnych wniosków doszli również naukowcy z USA. Przeprowadzili oni badanie kliniczne z udziałem około setki pacjentów, którzy przyjmowali fluorochinolony. Analizy pokazały, że 72 proc. badanych zgłosiło zaburzenia lękowe, 62 proc. depresję, 48 proc. bezsenność, a 37 proc. ataki paniki.

Antybiotyki powinny być ordynowane wyłącznie w uzasadnionych przypadkach

Prof. Szuster-Ciesielska wskazała, że długie stosowanie antybiotyków wpływa na nasze zdrowie psychiczne. Zależy to od wielu zmiennych, m.in. warunków genetycznych, sprawności układu odpornościowego czy różnorodności i liczebności flory bakteryjnej. Ekspertka dodała jednak, że wielomiesięczne przyjmowanie antybiotyków z pewnością odbija się na naszej psychice.

Na pytanie, czy możemy temu w jakiś sposób zapobiec, mikrobiolożka wyjaśniła, że antybiotyki powinny być ordynowane tylko w uzasadnionych przypadkach, czyli wtedy, gdy konsekwencje zakażenia bakteryjnego mogą być poważne.

– Lekarz powinien dostosować rodzaj i dawkowanie leku, aby maksymalnie wykorzystać jego działanie w krótkim czasie. Równocześnie z antybiotykiem polecane są probiotyki, które pozwalają na odbudowanie naszej flory bakteryjnej – podkreśliła mikrobiolożka.

Antybiotyk na infekcję w ranie – kiedy należy stosować?

O tym, że antybiotykoterapia nie powinna być pierwszym wyborem w leczeniu ran zakażonych, pisaliśmy na portalu forumleczeniaran.pl wielokrotnie. Nieprawidłowe i nadmierne stosowanie antybiotyków w leczeniu ran zakażonych jest jedną z przyczyn rosnącej na całym świecie oporności drobnoustrojów. 

W leczeniu ran zakażonych antybiotyki zalecane wyłącznie są w sytuacjach, gdy infekcja zaczyna rozprzestrzeniać się w tkankach, a naciek zapalny przekracza 5 cm obszaru wokół rany oraz pojawiają się ogólnoustrojowe objawy zakażenia. Zaleca się podawanie antybiotyków celowanych, drogą inna niż miejscowa, a także po wykonaniu odpowiednich badań mikrobiologicznych.

Więcej o stosowaniu antybiotyków w leczeniu ran zakażonych przeczytasz tutaj: https://forumleczeniaran.pl/zakazenie-rany-trudno-gojacej-sie-kiedy-wdrozyc-leczenie-antybiotykami1/.

Źródła: PAP, forumleczeniaran.pl

Więcej o skutecznych metodach walki z opornymi drobnoustrojami będziemy mówić w interdyscyplinarnym gronie specjalistów podczas konferencji III Forum Zakażeń. Spotkamy się już w dniach 16-18 października 2023 r. w Żninie. Serdecznie zapraszamy do rejestracji przedstawicieli wszystkich zawodów medycznych, a także studentów na stronie: https://fz2023.pl/.