Ganglion, znany również jako torbiel galaretowana, to guzek otoczony torebką wypełniony gęstym płynem. Zmiana ta powstaje na skutek przeciążenia danej okolicy i najczęściej lokalizuje w obrębie stawów rąk i nadgarstka. Jakie są metody leczenia ganglionu?
Gangliony najczęściej obserwowane są u osób, które wykonują pracę lub sport polegający na powtarzalnych ruchach rąk i nadgarstków. Możemy tutaj wymienić codzienną pracę przed komputerem (np. wielokrotne uderzenia w klawiaturę lub kasę fiskalną) czy grę w tenisa. Przeciążenie doprowadza do rozwoju stanu zapalnego w stawie i nadprodukcji znajdującego się w nim płynu. Chociaż obecność treści płynowej w jamie stawu jest pożądana (zapobiega ona tarciu o siebie powierzchni kostnych oraz chrzęstnych), to jej nadmiar powoduje wzrost ciśnienia, rozciąganie się torebki, powstanie zachyłka i w końcu guzka, który widoczny jest pod skórą w okolicy stawu.
Jak objawia się ganglion?
Ganglion lokalizuje się najczęściej w okolicach stawu, który narażony jest na wielokrotne urazy lub przeciążenia. Zmiana rozwija się np. na grzbietowej części nadgarstka, chociaż spotykane są również przypadki ganglionów w okolicach stawu kolanowego czy na stopie lub łokciu. Ganglion może być zupełnie bezbolesny lub powodować ból, a także imitować inne dolegliwości, takie jak zespół kanału nadgarstka lub torbiel Bakera. Zmiana najczęściej jest pojedyncza i nie jest związana z innymi chorobami.
Wielkość ganglionu może być różna. Spotykane są przypadki ganglionów wyczuwalnych pod skórną tylko palpacyjnie, a także zmian wyraźnie wystających ponad powierzchnię skóry. W zależności od tego, jak bardzo ganglion wypełniony jest płynem, może zwiększać swój rozmiar na przestrzeni dni lub tygodni. Płyn znajdujący się z zmianie jest gęstszy od płynu stawowego, gdyż w czasie kształtowania się ganglionu treść ta ulega częściowej resorpcji. W dotyku ganglion jest raczej miękki i częściowo przesuwalny wobec podłoża. Chociaż ganglion może wyglądać groźnie i stanowić problem natury estetycznej, to zwykle jest zmianą łagodną, której nie należy się obawiać.
Jak rozpoznaje się ganglion?
W przypadku zaobserwowania objawów ganglionu należy zgłosić się do ortopedy. Specjalista rozpoznaje zmianę na podstawie wywiadu z pacjentem i badania klinicznego. Potwierdzenie diagnozy wymaga wykonania badań obrazowych, takich jak USG. Niekiedy wykonuje się również RTG i/lub MRI, zwłaszcza, gdy podejrzewa się inne towarzyszące uszkodzenia. Jeżeli pojawiają się wątpliwości diagnostyczne i na podstawie badań nie udaje się ustalić pewnego rozpoznania, konieczne może być chirurgiczne wycięcie zmiany i przekazanie do badania histopatologicznego.
Jak przebiega leczenie ganglionu?
Gangliony bardzo często w ciągu kilku miesięcy lub lat wchłaniają się samoistnie. Jeżeli pacjent nie odczuwa dolegliwości lub są one minimalne, interwencja nie jest potrzebna. Leczenie wdraża się dopiero, gdy ganglion wywołuje ból i ze względów estetycznych.
Początkowo wdraża się metody zachowawcze, czyli odciążenie okolicy ganglionu, unieruchomienie w ortezie, masaż i inne sposoby leczenia przeciwzapalnego. Jeżeli metody te nie przyniosą rezultatów, wskazane jest nakłucie (punkcja) ganglionu pod kontrolą badania USG. Zmiana jest opróżniania, a następnie miejscowo podaje się lek przeciwzapalny (kortykosteroid). Metoda ta nie daje jednak gwarancji, że ganglion nie powróci.
Najskuteczniejszą metodą usuwania ganglionu jest operacja. Zabieg jest szczególnie wskazany w przypadku zmian bolesnych, uciskających na sąsiednie struktury. Ganglion zwykle usuwa się metodą otwartą z nacięcia nad zmianą lub artroskopowo z kilku małych nacięć. Po takim zabiegu rekonwalescencja jest dosyć krótka.
Źródła: mp.pl, rehasport.pl
