Kompresjoterapię stosuje się na każdym etapie przewlekłej choroby żylnej. Jej rodzaj oraz stopień ucisku specjaliści dopasowują indywidualnie do pacjenta. O przeciwwskazaniach oraz efektach jakie może wywołać terapia powiedziała specjalistka leczenia ran i kompresjoterapii, Monika Han.

Na czym polega kompresjoterapia?

Jak twierdzi ekspertka, najlepiej wyrazili to Vin F. i Benigni J.P. w dokumencie Compression therapy z 2004 r. – kompresjoterapia oznacza zastosowanie zewnętrznego nacisku w celu uzyskania dobrego efektu klinicznego. Wszystkie metody kompresjoterapii powinny cechować się skutecznością i powtarzalnością, a ucisk jaki zastosujemy musi być stopniowany i możliwie stały.

– Powtarzając za Ramelet i Monti (Flebologia Przewodnik 2003r.) „Niestety, wiele osób nie docenia kompresjoterapii lub całkowicie ją ignoruje. W efekcie tego większość chorych nie ma możliwości w sposób właściwy wykorzystać tej metody”.

Jakie są rodzaje kompresjoterapii?

– Obecnie mamy wiele możliwości doboru odpowiedniego rodzaju kompresjoterapii, począwszy od opasek uciskowych (bandaże o krótkiej i długiej rozciągliwości w systemach wielowarstwowych), poprzez gotowe wyroby o stopniowanym ucisku (podkolanówki, pończochy, rajstopy) i taśmy velcro (np. Circaid), skończywszy na kompresjoterapii dynamicznej (IPC) – dodała Monika Han.

Zapewniła, że rodzaj kompresjoterapii i stopień ucisku zawsze dopasowuje się indywidualnie do pacjenta, uwzględniając zaawansowanie choroby żylnej oraz choroby współistniejące, co pozwala określić wskazania i uwzględnić przeciwwskazania do jej zastosowania. Nieodzowna jest również współpraca pacjenta oraz członków rodziny lub opiekunów aby można w pełni wykorzystać zalety zastosowanej metody leczenia.

W jakich przypadkach zaleca się kompresjoterapię?

Specjalistka zaznaczyła, że kompresjoterapię stosuję się na każdym etapie przewlekłej choroby żylnej od C0 do C6 wg klasyfikacji CEAP.

– Swoją wiedzę i doświadczenie opieram na aktualnych zaleceniach i rekomendacjach dotyczących kompresjoterapii oraz wieloletniej pracy przy pacjentach z przewlekłą chorobą żylną – wyjaśniła Han.

1. Leczenie uciskowe jest podstawowym sposobem postępowania w przypadku

chorych z owrzodzeniami żylnymi (Klasa 1 – Vin F. Benigni  P. Compression therapy. International Consensus Document. Guidelines according to scientific evidence. Int Angiology, 2004)

2. Rekomenduje się stosowanie gotowych wyrobów uciskowych o stopniowanym ucisku jako skutecznego sposobu leczenia objawów podmiotowych i przedmiotowych przewlekłej choroby żylnej (rekomendacja 23 stopień 1B – Management of Chronic Venous Disease, ESVS 2015)

3. Stosowanie bandaży uciskowych i ćwiczeń marszowych zalecane są jako początkowa metoda leczenia u pacjentów z owrzodzeniem żylnym kończyny dolnej (Rekomendacja 25, Stopień 1A – Management of Chronic Venous Disease, ESVS 2015))

4. Zaleca się stosowanie gotowych wyrobów o stopniowanym ucisku w celu zmniejszenia częstości nawrotu owrzodzeń żylnych (Zalecenie 7, stopień 1A – Rabe E., Partsch H. et al. Phlebology 2017)

5. Zalecamy stosowanie „systemów dwuskładnikowych” w celu poprawy efektu leczenia owrzodzeń żylnych kończyn dolnych (Zalecenie 8, stopień 1A – Rabe E., Partsch H. et al. Phlebology 2017)

6. Zalecamy stosowanie „systemów dwuskładnikowych” w celu zmniejszenia dolegliwości bólowych w leczeniu owrzodzeń żylnych kończyn dolnych (Zalecenie 9, stopień 1A – Rabe E., Partsch H. et al. Phlebology 2017)

6. W leczeniu owrzodzeń żylnych zaleca się stosowanie kompresjoterapii wielowarstwowej. Wskazane jest ciśnienie 40 mm Hg na poziomie kostek, co wystarcza na zredukowanie nadciśnienia żylnego (Zalecenie 3 – Wytyczne Grupy Ekspertów w sprawie gojenia owrzodzeń żylnych goleni 2011).

Nie ma prawidłowego leczenia przewlekłej choroby żylnej na każdym jej etapie bez zastosowania kompresjoterapii – o tym już wiedział Hipokrates, który zalecał swoim pacjentom stosowanie ucisku – dodała ekspertka.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania kompresjoterapii?

Monika Han zwróciła uwagę, że wyroby uciskowe dobiera się po konsultacji lekarskiej, w trakcie której lekarz określa rodzaj oraz zalecany stopień ucisku oraz sprawdza obecność ewentualnych przeciwwskazań. Jak tłumaczy specjalistka, należą do nich:

1. Choroby tętnic kończyn dolnych związane z niedokrwieniem kończyn dolnych

2. Owrzodzenia o etiologii tętniczej (ulcus cruris arteriosum)

3. Owrzodzenia o etiologii mieszanej (ulcus cruris mixtum)

4. Niewydolność serca

5. Mikroangiopatia cukrzycowa.

Zwykle nie są to przeciwwskazania bezwzględne, jednak mają istotny wpływ na modyfikację stopnia ucisku wykorzystywanego w terapii kompresyjnej.

Jak długo można stosować kompresjoterapię?

Według ekspertki, nie określono minimalnego ani maksymalnego czasu zastosowania kompresjoterapii. Przewlekły charakter choroby oraz dobry efekt kliniczny po zastosowaniu odpowiedniej metody kompresjoterapii niejednokrotnie wiąże się z nieograniczonym czasem stosowania tej metody leczenia. Czyli można śmiało powiedzieć, że w wielu wypadkach do końca życia.

Jakie efekty kompresjoterapii są najbardziej doceniane przez pacjentów?

Pacjenci najbardziej doceniają zmniejszenie dolegliwości bólowych i obrzęku kończyn dolnych oraz wyraźne przyśpieszenie gojenia owrzodzeń podsumowuje Monika Han. Jak zaznaczyła specjalistka, aby uzyskać jak jak najlepsze efekty kliniczne bardzo istotne jest konsekwentne stosowanie przez pacjenta odpowiedniej metody kompresjoterapii.