Silikon powstaje na bazie krzemu i od lat jest szeroko wykorzystywany w medycynie, np. lekach, implantach czy opatrunkach. Silikon występuje m.in. w postaci żelu i płytki, a w leczeniu ran może być wykorzystany jako warstwa przylepna opatrunku. Ten materiał znajduje również szerokie zastosowanie w leczeniu i redukcji blizn.

Opatrunek silikonowy w leczeniu blizn

Opatrunek z silikonu zmniejsza wielkość przerosłych blizn, a także redukuje ich zaczerwienienie. Ponadto poprawia kolor i elastyczność skóry i działa kojąco na świąd związany z kształtowaniem się blizn. Dzięki silikonowi blizny stają się jaśniejsze, bardziej miękkie, ulegają spłaszczeniu, a więc stają się mniej widoczne. Silikon pozwala również utrzymać odpowiednie nawilżenie, co z kolei wpływa na prawidłowe sieciowanie kolagenu i zapobiega przerostowi blizny.

Silikon przeznaczony na blizny występuje w kilku wersjach. Pierwszą z nich jest samoprzylepna, okluzyjna płytka silikonowa. To opatrunek, który zawiera warstwę adhezyjną, co zapewnia jego bezbolesną zmianę oraz chroni tkankę przed nadmiernym parowaniem wody z naskórka. Stosuje się go w celu korekcji blizn (zarówno nowych, jak i istniejących) m.in.: keloidów, blizn po cesarskim cięciu, blizn umiejscowionych w miejscach wypukłych i narażonych na ruch, a także blizn potrądzikowych, pooparzeniowych oraz jako opatrunek w profilaktyce przeciwodleżynowej. Opatrunek w postaci silikonowej płytki w kontakcie dojrzałą blizną zwiększa temperaturę skóry o około 1,7 stopni Celsjusza. Sprawia to, że wydzielane są enzymy hydrolityczne, m.in. kolegeneza, co wpływa na prawidłowy remodeling kolagenu  przez rozpuszczanie dojrzałej tkanki. Ten rodzaj opatrunku nie powoduje podrażnień naskórka, nawet jeśli jest stosowany długofalowo.

Kolejny rodzaj opatrunku silikonowego to żel silikonowy, który służy do mobilizacji blizny tworząc tzw. warstwę „poślizgową” podczas masażu blizny. Żele mogą być również stosowane do ochrony skóry przed maceracją.

Opatrunek silikonowy należy aplikować na oczyszczoną bliznę lub ranę i okalającą skórę. Opatrunek można przycinać do odpowiedniego kształtu. Płytkę silikonową należy zmieniać codziennie, co 24 godziny. Większość płytek silikonowych jest jednorazowa, ale można znaleźć również opatrunek silikonowy wielorazowego użytku – można stosować go do 30 dni po codziennym umyciu pod wodą.

Silikon jako warstwa w opatrunkach wspierających gojenie ran

Silikon wykorzystywany jest również w opatrunkach w leczeniu ran. Szczególnie opatrunki chłonące wysięk zawierają przylepną warstwę silikonu, co pozwala na delikatne, ale skuteczne, przywieranie opatrunku do skóry okalającej ranę. Silikon wspiera również atraumatyczną, czyli mniej bolesną, zmianę opatrunku, dlatego rekomendowany jest chorym ze skórą niedokrwienną, pergaminową, cienką, chorym z pęcherzowym oddzielaniem się naskórka, a także w chorobach pęcherzowych takich jak: pemfigoid i pemfigus, uszkodzeniach  i otarciach  skóry, ranach  chirurgicznych, oparzeniach pierwszego stopnia, u osób o wrażliwej i delikatnej skórze (np. u dzieci, osób starszych, osób z problemami skórnymi).

Opatrunki siatkowe z silikonu służą do ochrony łożyska rany przed  przywieraniem opatrunku, jako warstwa ochronna na uprzednio zastosowany żel, a także jako warstwa ochronna pod opatrunkiem piankowym na struktury wrażliwe w terapii NPWT.

W przypadku stosowania opatrunku z warstwą silikonu należy stosować się do wskazówek producenta oraz specjalisty leczenia ran.

Artykuły z cyklu #NaJakąRanę powstały dzięki wsparciu merytorycznemu udzielonemu przez pielęgniarkę, specjalistkę w leczeniu ran – dr Elżbietę Szkiler.

Przeczytaj poprzedni tekst z cyklu #NaJakąRanę: