Do oparzeń oczu najczęściej dochodzi w zakładach przemysłowych i gospodarstwach domowych. Aż 80% wszystkich oparzeń gałek ocznych to oparzenia chemiczne. Oparzenia oczu mogą doprowadzić do jaskry, zaćmy, a nawet trwałej utraty wzroku. Jakie są najważniejsze zasady pierwszej pomocy?
Niekiedy oparzenia powodują tylko niegroźne i tymczasowe dolegliwości, jak łzawienie czy dyskomfort. Niezależnie od nasilenia objawów warto jednak wiedzieć, jak prawidłowo udzielić pierwszej pomocy.
Chemiczne oparzenia oczu – jak je rozpoznać i czym skutkują?
Pierwsze objawy chemicznego oparzenia oczu mogą obejmować zaczerwienienie, bolesność, łzawienie, trudność w utrzymaniu powiek w górze i zaburzenia widzenia. Jeśli doszło do ciężkiego oparzenia, można zaobserwować duże niedokrwienie gałki ocznej. W takim wypadku oko nie będzie zaczerwienione, tylko stanie się blade.
Oparzenia chemiczne mogą uszkodzić wszystkie struktury narządu wzroku – powieki, siatkówkę, tęczówkę, ciało rzęskowe, rogówkę czy soczewkę. Substancja, która dostała się do oka, może przeniknąć w głąb tkanek i doprowadzić do patologicznych zmian. Do najpoważniejszych skutków oparzeń chemicznych zalicza się jaskrę, zaćmę oraz hipotrofię – całkowity zanik gałki ocznej.
Oparzenia chemiczne – pierwsza pomoc i dalsze leczenie
Po oparzeniu należy niezwłocznie wypłukać z worka spojówkowego substancję uszkadzającą. Do tego celu można użyć m.in. zbuforowanego płynu Ringera czy izotonicznego roztworu soli fizjologicznej. Jeżeli środki te nie są dostępne, wystarczy czysta, najlepiej bieżąca, zimna woda. Płukanie musi trwać co najmniej dwadzieścia minut. Zaleca się, by nie przerywać płukania nawet w trakcie transportu do ośrodka specjalistycznego. Jeżeli w oku znajduje się ciało obce, trzeba odwrócić powiekę i usunąć cząstki stałe – przez płukanie lub przy użyciu zwilżonego wodą wacika.
W zależności od skali obrażeń gałki ocznej w szpitalu mogą zostać podjęte takie działania jak dalsze płukanie, obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego i leczenie przeciwzapalne. W ciężkich przypadkach niezbędne mogą okazać się operacje chirurgiczne, np. przeszczep rogówki, uwolnienie zrostów spojówkowych czy rekonstrukcja powierzchni oka.
Oparzenia cieplne oczu – objawy i konsekwencje
Kontakt oka z ogniem lub gorącymi substancjami stałymi i ciekłymi, np. wrzątkiem, prowadzi do oparzeń skóry powiek. Zbyt długa ekspozycja na światło słoneczne również może skutkować oparzeniami narządu wzroku. Dochodzi do nich zwykle w wysokich partiach gór i na śniegu, a także jeśli podczas oglądania zaćmienia słońca, nie użyje się okularów ochronnych. W przypadku porażeń słonecznych objawy mogą wystąpić dopiero kilka godzin później.
Typowymi symptomami oparzeń termicznych są łzawienie, mocne zaczerwienienie, obrzęk powiek oraz światłowstręt.
Oparzenia termiczne – leczenie i możliwe powikłania
W przypadku oparzeń cieplnych zaleca się stosowanie zimnych okładów na powieki oraz przyjmowanie środków przeciwbólowych. Jeżeli oparzenie jest głębokie, lekarz może zapisać miejscowe antybiotyki.
W wyniku oparzeń termicznych mogą utworzyć się blizny, które uniemożliwiają domknięcie powiek i wywołują zespół suchego oka. Ciężkie poparzenia gałki prowadzą do niedokrwienia i martwicy rogówki.
