Osutka polekowa, znana także jako wysypka polekowa, jest częstym objawem niepożądanej reakcji alergicznej na różne leki. Może przybierać różne formy, od łagodnych zmian skórnych po poważniejsze reakcje, które wymagają natychmiastowej interwencji medycznej. Mechanizmy wywołujące osutkę są zróżnicowane i zależą zarówno od indywidualnej wrażliwości pacjenta, jak i rodzaju stosowanego leku.

Osutka polekowa jest skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków. Zazwyczaj pojawia się po ok. 3 tygodniach od stosowania konkretnego medykamentu. Najczęściej występuje po niesteroidowych lekach przeciwzapalnych, lekach przeciwdrgawkowych, moczopędnych, antybiotykach beta-laktamowych, a także lekach nasennych czy preparatach na reumatyzm. Osutka może występować również w formie: świetlnej, wirusowej, kiłowej.

Jak wygląda osutka polekowa?

Najczęstsze objawy osutki polekowej to:

• plamy i grudki – osutka polekowa może przybierać formę drobnych, czerwonych plam (plamica) lub grudek, które są rozsiane po skórze. Wysypka może pojawić się na całym ciele lub tylko na niektórych jego częściach, takich jak tułów, ramiona, nogi, czy twarz;
• rumień – zaczerwienienie skóry, które może się rozlewać na większe obszary. Skóra w tych miejscach jest ciepła, zaczerwieniona i może swędzieć;
• pęcherze – w niektórych przypadkach osutka polekowa może przybrać cięższą postać, prowadząc do powstania pęcherzy. Takie zmiany skórne mogą być bolesne i wypełnione płynem;
• łuszczenie się skóry – wysypka może prowadzić do złuszczania się naskórka, co może powodować suchość, pieczenie i swędzenie;
• pokrzywka – w niektórych przypadkach osutka polekowa może przybrać postać pokrzywki – swędzących pęcherzy na skórze, które mogą być wynikiem reakcji alergicznej na lek;
• zmiany o charakterze plamisto-grudkowym – najczęstsza forma osutki polekowej. Objawia się rozległymi zmianami skórnymi o różnej wielkości, zazwyczaj czerwonymi, które mogą przypominać wysypkę wirusową.

Zmiany skórne zazwyczaj pojawiają się od kilku dni do kilku tygodni po rozpoczęciu przyjmowania leku. Osutka może występować również z towarzyszącymi objawami ogólnymi, takimi jak gorączka, osłabienie czy bóle mięśni.

Kiedy występuje osutka?

Osutka bardzo często występuje jako symptom w przebiegu chorób zakaźnych, takich jak: zakażenie wirusem różyczki, odry ospy wietrznej, półpaścem, parwowirusem B19, wirusami Coxackie. Ponadto może występować w przypadku infekcji bakteryjnych m.in. płonicy – szkarlatyny. Osutka u ciężarnych kobiet objawia się wykwitami skórnymi przypominającymi pokrzywkę, którym towarzyszą drobne grudki. Najczęściej pojawia się w okolicach brzucha, ponieważ tam skóra jest najbardziej rozciągnięta. W miarę rozwoju choroby znamiona mogą pojawiać się w okolicach ramion i ud. Osutka powoduje nieprzyjemny świąd.

Osutka polekowa– leczenie

W leczeniu osutki polekowej pierwszą czynnością, którą należy podjąć, jest odstawienie leku, który spowodował alergię. Leczenie dobiera się również na podstawie stanu pacjenta i nasilenia objawów. Bardzo ważnym elementem jest przeprowadzenie wywiadu, który dotyczy wszystkich przyjmowanych przez pacjenta leków. Terapia obejmuje przyjmowanie leków odczulających, takich jak: wapń, leki antyhistaminowe, antybiotyki oraz prawidłową pielęgnację zmian skórnych.

Źródła:

1. https://swiatzdrowia.pl/artykuly/osutka-czym-jest-i-skad-sie-bierze
2. https://enel.pl/enelzdrowie/zdrowie/osutka-polekowa-przyczyny-objawy-leczenie
3. https://diag.pl/pacjent/artykuly/czym-jest-osutka-i-czy-moze-byc-objawem-choroby-wenerycznej/