Rak płaskonabłonkowy skóry może występować pod postacią rogowacenia skóry, niegojącego się owrzodzenia lub zmiany ziarninowej pokrytej strupem. W leczeniu nowotworu, w praktyce klinicznej, zazwyczaj wykonuje się chirurgiczne wycięcie zmiany z zachowaniem marginesu zdrowej tkanki. W przypadku późno rozpoznanych zmian konieczne jest wykonanie bardziej złożonych zabiegów rekonstrukcyjnych.
Rak płaskonabłonkowy skóry jest złośliwym nowotworem pochodzenia nabłonkowego. Zaraz po raku podstawnokomórkowym jest najczęściej występującym nowotworem skóry. Do czynników ryzyka rozwoju nowotworu należą uwarunkowania genetyczne, promieniowanie ultrafioletowe, ekspozycja na promieniowanie słoneczne, podeszły wiek, płeć męska, jasna karnacja skóry, przewlekłe leczenie zmniejszające odporność, a także choroby przebiegające z upośledzeniem odporności, obecność przez wiele lat rozległych blizn lub niegojących się ran.
Rak płaskonabłonkowy skóry – obraz kliniczny
Rak płaskonabłonkowy najczęściej lokalizuje się na odsłoniętych częściach ciała – na twarzy, plecach, ramionach lub górnej wardze, a czasem także w obrębie narządów płciowych. Jako zmiana przedinwazyjna rak może mieć charakter dobrze odgraniczonej, czerwonej i łuszczącej się płytki. W późniejszym etapie może występować pod postacią ogniska nadmiernego rogowacenia, niegojącego się owrzodzenia lub zmiany ziarninowej pokrytej strupem. Zmiany z początku nie sprawiają dolegliwości, ale w późniejszych stadiach mogą objawiać się bólem, świądem i krwawieniem.
W praktyce klinicznej w przypadku podejrzenia raka płaskonabłonkowego zaleca się wycięcie całej zmiany chirurgicznie i zbadanie jej pod mikroskopem. W przypadku dużych zmian pobierany jest zwykle wycinek ze zmiany. Jeżeli istnieje podejrzenie zajęcia regionalnych węzłów chłonnych zalecane jest wykonanie badania USG i ewentualnie biopsji cienkoigłowej największych węzłów, by potwierdzić zaawansowanie choroby.
Diagnoza raka płaskonabłonkowego wymaga wdrożenia odpowiedniej diagnostyki obrazowej w poszukiwaniu przerzutów odległych.
Leczenie raka płaskonabłonkowego skóry
Leczenie raka płaskonabłonkowego zależy od lokalizacji guza, jego wielkości i stopnia złośliwości. Dobierane jest ono indywidualnie do każdego pacjenta przez doświadczonego chirurga lub onkologa.
Rak płaskonabłonkowy wykrywany jest zazwyczaj, gdy jest jeszcze mały i możliwe jest chirurgiczne wycięcie zmiany z odpowiednim marginesem zdrowej tkanki. W większości przypadków zachowany jest aspekt estetyczny, ale w późno rozpoznanych zmianach konieczne jest wykonanie bardziej złożonych zabiegów rekonstrukcyjnych. W przypadku pozostawienia dużego ubytku skóry po wycięciu lekarz dokonuje plastyki – przesuwa fragment skóry z sąsiedztwa lub przeszczepia kawałek własnej skóry chorego pobranej z innej okolicy ciała. Operacja czasem wymaga znieczulenia ogólnego, ale w większości przypadków można wykonać ją w znieczuleniu miejscowym.
W przypadku potwierdzenia przerzutów na regionalne węzły chłonne konieczne jest wycięcie odpowiedniej grupy węzłów chłonnych, np. w pachwinie, pod pachą lub na szyi.
Uzupełniającą radioterapię stosuje się zwłaszcza u chorych, u których operacja nie była dostępna i nie ma możliwości, by ją poszerzyć, a także jako uzupełnienie operacji przeprowadzonej z powodu nawrotu choroby lub zajęcia węzłów chłonnych. Radioterapia szczególnie przeciwwskazana jest w leczeniu okolic oczu oraz nad chrząstkami. W przypadku przerzutów na odległe narządy w praktyce klinicznej stosuje się chemioterapię.
Rak płaskonabłonkowy cechuje się z reguły dobrym rokowaniem – szacuje się, że 5 lat po rozpoznaniu choroby przeżywa 90 proc. pacjentów. Przerzuty odległe pojawiają się u około 3-5 proc. chorych – ten stan jednak znacznie pogarsza szanse na wyleczenie.
Źródło: mp.pl, onkonet.pl
