W dziedzinie leczenia ran przewlekły stres jest istotnym czynnikiem wpływającym na proces gojenia. Nadmiar kortyzolu (hormonu stresu) sprawia, że układ odpornościowy działa mniej wydajnie, a także zmniejsza zdolność organizmu do prawidłowej regeneracji tkanek. Wzrasta więc podatność na infekcje i wydłuża się okres gojenia rany.
Podczas stresu uwalnia się kortyzol – hormon, który dostarcza do krwiobiegu tłuszcze i cukry, by dać organizmowi natychmiastową energię do ucieczki przed zagrożeniem. Hormon ten zmniejsza jednak wydajność układu odpornościowego, a z biegiem czasu powoduje szkodliwe skutki dla organizmu – takie jak niestrawność, nudności, kołatanie serca. Stres nasila również niektóre choroby zapalne, a także osłabia funkcje ochronne skóry.
W jaki sposób kortyzol zaburza odpowiedź immunologiczną?
Stres może stymulować lub hamować hormonalną i komórkową odpowiedź immunologiczną. O ile krótkotrwały i łagodny stres stymuluje, to niestety silny i długotrwały stres hamuje odpowiedź immunologiczną. Wysoki poziom kortyzolu zakłóca produkcję substancji pro- i przeciwzapalnych – cytokin, przez co w ranie przez długi czas utrzymuje się stan zapalny, co znacznie spowalnia gojenie. Wzrost kortyzolu powoduje również, że kolagen oraz elastyna zaczynają funkcjonować nieprawidłowo.
Przy ciągłej ekspozycji organizmu na hormony, które wydzielają się wraz z przewlekłym stresem, zmniejsza się wrażliwość układu odpornościowego i zwiększa się podatność na infekcję. Kortyzol powoduje również nadmierną odpowiedź zapalną, która przyczynia się do zwiększenia poziomu proteaz, takich jak elastaza neutrofilowa i metaloproteazy, co prowadzi do przejścia od syntezy tkanki do degradacji macierzy z następującym po tym upośledzeniem gojenia się rany.
Pojawienie się trudno gojącej się rany może prowadzić do przewlekłego stresu
Przewlekły ból, nieprzyjemny zapach z rany, długo gojąca się rana, koszty związane z leczeniem rany mogą powodować u pacjentów frustrację i narastający stres. Ponadto pacjenci z trudno gojącymi się ranami mogą odczuwać lęk, depresję, wstyd, niską samoocenę, utratę kontroli nad własnym ciałem, poczucie beznadziejności, izolację, oderwanie od społeczeństwa, samotność, które również mogą prowadzić do przewlekłego stresu.
Stres jest również czynnikiem skłaniającym do sięgania po używki, nadużywania alkoholu, palenia papierosów, niezdrowego odżywiania, które negatywnie wpływają na proces gojenia (zobacz także: Jak spożywanie alkoholu wpływa na gojenie się ran?, W jaki sposób palenie papierosów wpływa na proces gojenia ran?, Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego – w jaki sposób wspiera gojenie ran i kiedy ją stosować?).
Członkowie interdyscyplinarnych zespołów, które zajmują się leczeniem ran, powinni zatem szczególną uwagę zwracać na stan psychiczny pacjenta i ograniczać ryzyko wystąpienia stresu oraz czynników do niego prowadzących.
Źródła: M. Pawlicka, „Wpływ stresu na wygląd skóry”, w „Kosmetologia Estetyczna” 4/ 2019/ vol. 8, str. 475
M. Zimecki, J. Artym, „Wpływ stresu psychicznego na odpowiedź immunologiczną”, w: „Postępy Hihg Med. Dosw (online)” 2004; 58, str. 166-165
EWMA, „The impact of patient health and lifestyle factors on wound healing, part1: stress, sleep, smoking, alcohol, common medications and illicit drug use”
Medscape Drugs & Diseases. Top 100 Searched Drugs.
cialis with no prescrption
Best and news about drug. earch our drug database.
Generic Name. Read information now.
[url=https://tadalafil1st.com/#]cialis black review[/url]
Drug information. Some trends of drugs.
indomethacin price tamsulosin 0.4mg tablet buy cenforce 100mg sale
Drug information. drug information and news for professionals and consumers.
tadalafil 100mg
Comprehensive side effect and adverse reaction information. Drugs information sheet.
Cautions. Drugs information sheet.
buy generic tadalafil online uk
safe and effective drugs are available. Drug information.
Get information now. Prescription Drug Information, Interactions & Side.
typical cialis prescription strength
Everything information about medication. Definitive journal of drugs and therapeutics.
Read information now. Best and news about drug.
[url=https://tadalafil1st.online/#]cialis pills canada[/url]
Drug information. Top 100 Searched Drugs.
buy doxycycline sale buy generic doxycycline 200mg buy medrol 8mg online
Everything information about medication. Drugs information sheet.
[url=https://propeciaf.store/]where can i buy propecia pill[/url]
where to get propecia without prescription
Some trends of drugs. Actual trends of drug.
Medscape Drugs & Diseases. Actual trends of drug.
[url=https://amoxila.store/]amoxacillian without a percription[/url]
[url=https://amoxila.store/]can i buy amoxicillin over the counter[/url]
buy cheap amoxicillin
Get warning information here. Top 100 Searched Drugs.
Actual trends of drug. Read here.
[url=https://prednisoned.top/]buy prednisone without prescription[/url]
[url=https://prednisoned.top/]prednisone 30 mg tablet[/url]
Best and news about drug. Actual trends of drug.
drug information and news for professionals and consumers. earch our drug database.
medicine amoxicillin 500
Get here. Get warning information here.
buy pepcid 20mg generic famotidine 40mg usa buy mirtazapine generic
Drug information. Actual trends of drug.
buy cheap clomid without prescription
[url=https://prednisoned.top/]prednisone otc uk[/url]
[url=https://prednisoned.top/]prednisone ordering online[/url]
Long-Term Effects. Read now.
order tadalafil generic order tadalafil 20mg generic buy amoxicillin 250mg generic
Prescription Drug Information, Interactions & Side. Commonly Used Drugs Charts.
[url=https://propeciaf.store/]can i buy propecia online[/url]
amoxicillin 500 capsule
Get here. Everything what you want to know about pills.
requip 1mg ca rocaltrol 0.25 mg for sale order trandate 100mg without prescription
Drugs information sheet. Everything information about medication.
order zithromax over the counter
Top 100 Searched Drugs. Top 100 Searched Drugs.
Generic Name. earch our drug database.
[url=https://clomidc.fun/]how to buy cheap clomid online[/url]
buy generic zithromax online
Everything about medicine. Definitive journal of drugs and therapeutics.
Commonly Used Drugs Charts. Prescription Drug Information, Interactions & Side.
amoxicillin price canada
[url=https://propeciaf.store/]buy generic propecia without a prescription[/url]
Top 100 Searched Drugs. Actual trends of drug.
cost esomeprazole oral clarithromycin 500mg purchase lasix sale
Everything what you want to know about pills. Read information now.
[url=https://propeciaf.store/]cost of generic propecia pills[/url]
[url=https://prednisoned.top/]drug prices prednisone[/url]
https://clomidc.fun/ cheap clomid prices
Cautions. Read now.
cost fenofibrate 160mg sildenafil cheap viagra 200mg
Some trends of drugs. Read now.
[url=https://amoxila.store/]amoxicillin no prescipion[/url]
[url=https://propeciaf.store/]where can i get generic propecia without prescription[/url]
Everything information about medication. Comprehensive side effect and adverse reaction information.
Read information now. Read now.
amoxicillin 500mg capsule
[url=https://amoxila.store/]generic amoxil 500 mg[/url]
[url=https://zithromaxa.fun/]zithromax online australia[/url]
Everything what you want to know about pills. Read information now.
Everything what you want to know about pills. drug information and news for professionals and consumers.
[url=https://prednisoned.top/]buy prednisone online without a prescription[/url]
[url=https://propeciaf.store/]how can i get propecia[/url]
Long-Term Effects. Generic Name.
Everything information about medication. Read here.
[url=https://amoxila.store/]order amoxicillin online[/url]
Drugs information sheet. Get warning information here.
minocin for sale online gabapentin 100mg oral hytrin uk
Medscape Drugs & Diseases. Top 100 Searched Drugs.
[url=https://propeciaf.store/]how to buy cheap propecia online[/url]
[url=https://clomidc.fun/]can i purchase generic clomid pill[/url]
https://zithromaxa.fun/ zithromax cost australia
Everything what you want to know about pills. Long-Term Effects.
safe and effective drugs are available. Get warning information here.
clomid medication
[url=https://zithromaxa.fun/]zithromax drug[/url]
Long-Term Effects. Medscape Drugs & Diseases.
tadalafil 5mg without prescription purchase viagra pills viagra 50mg sale
glucophage drug buy verapamil 120mg online cheap buy nolvadex generic
canadian cialis and healthcare free levitra over the counter ed pills
generic clomid 100mg cheap lipitor 20mg prednisolone 10mg usa
generic modafinil 200mg promethazine 25mg generic phenergan usa
prednisone 40mg brand oral isotretinoin 10mg amoxicillin 250mg cheap
accutane 10mg brand isotretinoin without prescription buy azithromycin 500mg
buy ondansetron 8mg online cheap amoxil generic bactrim sale
albuterol price synthroid for sale amoxiclav sale
prednisolone 40mg drug cheap prednisolone 40mg order lasix 40mg online
I am typically to blogging and i really admire your content. The article has actually peaks my interest. I’m going to bookmark your website and preserve checking for brand new information.
http://www.graliontorile.com/
buy provigil 100mg generic order modafinil 200mg pills buy metoprolol 50mg generic
I’m not sure exactly why but this blog is loading incredibly slow for me. Is anyone else having this problem or is it a problem on my end? I’ll check back later on and see if the problem still exists.
https://dubriani.com/
I would like to thnkx for the efforts you have put in writing this site. I am hoping the same high-grade site post from you in the upcoming as well. Actually your creative writing skills has inspired me to get my own web site now. Actually the blogging is spreading its wings fast. Your write up is a great example of it.
http://www.graliontorile.com/
cost inderal order inderal 20mg online cheap buy carvedilol sale
ditropan medication brand trileptal oxcarbazepine ca