Nawet niewielki uraz może doprowadzić do złamania patologicznego, jeśli tkanka kostna jest już uszkodzona bądź osłabiona przez przebytą lub toczącą się chorobę. Sprawdź, jakie są najczęstsze przyczyny i możliwe powikłania złamań patologicznych.
Do złamań patologicznych najczęściej dochodzi podczas wykonywania zwyczajnych czynności. Może spowodować je pozornie niegroźny upadek, drobny uraz, przeciążenie kończyny albo napięcie mięśniowe. Niekiedy do złamania patologicznego dochodzi nawet w trakcie spoczynku. Objawy są takie same jak w przypadku innych złamań, jednak niekiedy trudno określić, co wywołało uszkodzenie.
Jakie choroby mogą doprowadzić do patologicznych złamań?
Jedną z najczęstszych przyczyn złamań patologicznych jest osteoporoza. W przebiegu tej choroby dochodzi do zmniejszenia gęstości mineralnej kości i zaburzeń spójności jej tkanek. Konsekwencją jest zwiększona podatność kości na złamania. W przypadku osteoporozy złamaniu najczęściej ulegają kręgosłup, szyjka kości udowej oraz kości przedramienia.
Innymi chorobami osłabiającymi tkankę kostną są nowotwory. Najczęściej do uszkodzeń dochodzi w wyniku wtórnych procesów nowotworowych i przerzutów do kości. Guz w tkance kostnej powoduje utracenie przez nią właściwości biomechanicznych. Skutkuje to zwiększonym ryzykiem złamań.
Przyczyną złamań patologicznych może być również wrodzona łamliwość kości. Jest to genetyczna choroba tkanki łącznej, do której dochodzi wskutek zaburzeń struktury kolagenu. Kolagen odpowiada za nadanie kościom wytrzymałości. Nieprawidłowości w budowie kośćca prowadzą do zwiększonej kruchości i łamliwości kości także w stanie spoczynku.
W rzadkich przypadkach złamania patologiczne mogą być też skutkiem torbieli kostnych. Wypełnione płynem torbiele pojawiają się w kości, zastępując prawidłową tkankę. Zazwyczaj umiejscowione są w kości ramiennej lub udowej i w okolicach stawu biodrowego. Struktura kości, w której występują torbiele, jest osłabiona i podatna na złamania.
Do złamań patologicznych może dojść również wskutek zaburzeń hormonalnych i naczynioruchowych oraz chorób popromiennych, w przebiegu których doszło do wtórnego rozrzedzenia i osłabienia struktury kości. Innym czynnikiem zwiększającym ryzyko złamań patologicznych jest osteoliza wywołana toczącym się procesem zapalnym.
Leczenie złamań patologicznych
Leczenie złamań patologicznych obejmuje działania niechirurgiczne, takie jak unieruchomienie miejsca złamania, zastosowanie ortezy lub opatrunku gipsowego. W zależności od umiejscowienia i rozległości złamania mogą zostać wdrożone metody operacyjne. W łagodzeniu bólu stosuje się leki przeciwbólowe oraz zimne okłady. Terapia złamań patologicznych to także leczenie choroby, która spowodowała osłabienie struktury kości. Jest to kluczowe w zapobieganiu kolejnym złamaniom patologicznym.
Powikłania złamań patologicznych
Złamania patologiczne mogą doprowadzić do bardzo poważnych konsekwencji, m.in. przewlekłego bólu, uszkodzeń nerwów i stawów, zatorowości płucnej oraz zakażeń. Leczenie złamań często wiąże się z unieruchomieniem kończyny i zmniejszeniem mobilności chorego, co może skutkować zanikiem mięśni oraz odleżynami.
Wyjątkowo groźne są złamania szyjki kości udowej i liczne złamania kompresyjne kręgów. Mnogie złamania kompresyjne mogą skutkować niewydolnością krążenia oraz niewydolnością oddechową, a także zaburzeniami funkcjonowania przewodu pokarmowego. W niektórych przypadkach chory może doznać uszkodzeń rdzenia kręgowego i porażeń poprzecznych.
Źródła: „Chirurgia”, red. W. Noszczyk, t. 1, Warszawa 2005, str. 363.
mp.pl