Choroba Bowena to rak kolczystokomórkowy przedinwazyjny, w przebiegu którego występują charakterystyczne zmiany skórne. W niewielkim odsetku przypadków przy braku odpowiedniego leczenia może dojść do progresji do inwazyjnej postaci raka. Jak objawia się choroba Bowena i kto jest na nią szczególnie narażony?
Przyczyny choroby Bowena
Wśród czynników ryzyka choroby Bowena wymienia się:
– wiek (najbardziej narażone są osoby po 60. roku życia),
– stosowanie leków immunosupresyjnych,
– długotrwałą ekspozycję na słońce,
– ekspozycję na substancje rakotwórcze (szczególnie arsen),
– zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (przede wszystkim HPV-16, ale też HPV-18, 34, 48).
Objawy choroby Bowena
Zmiany chorobowe lokalizują się najczęściej na odsłoniętych partiach skóry, tj. na dystalnych częściach kończyn górnych, głowie, szyi (ok. 75 proc. przypadków). Rzadziej występują w okolicy tułowia.
U 80 proc. chorych zmiany występują pojedynczo, jednak odnotowuje się także przypadki wykwitów mnogich (najczęściej 2 lub 3, rzadko więcej).
Zmiany skórne w przebiegu choroby Bowena przybierają postać płasko-wyniosłego ogniska o sinoczerwonym lub sinobrunatnym zabarwieniu. Są one wyraźnie odgraniczone od otaczających tkanek. Zmiany pokryte są łuskami lub strupami. W części środkowej może występować niewielkie bliznowacenie. Rozrastają się obwodowo, w związku z czym w przeważającej większości przypadków mają obrączkowaty lub pełzakowaty układ. Zmiany mogą ulegać pękaniu.
W obrębie zmian może dojść do wykształcenia nadżerek i owrzodzeń. W wielu przypadkach jest to sygnał, że choroba przechodzi w postać inwazyjną. Ryzyko progresji choroby Bowena do inwazyjnej postaci raka kolczystokomórkowego wynosi ok. 3 proc. Proces ten zazwyczaj jest długotrwały (może zająć nawet wiele lat).
Diagnostyka choroby Bowena
Chorobę Bowena w części przypadków rozpoznaje się na podstawie obrazu klinicznego. W diagnostyce tego schorzenia stosuje się także badanie dermoskopowe, w którym można zaobserwować typowe dla choroby Bowena zmiany – naczynia kłębkowate oraz powierzchowne złuszczanie.
W diagnostyce różnicowej choroby Bowena uwzględnia się przewlekłe i łojotokowe zapalenie skóry, łuszczycę, zanikowy liszaj płaski, powierzchownego raka podstawnokomórkowego, brodawki łojotokowe, chorobę Dariera oraz przerzuty czerniaka. Ostateczne rozpoznanie następuje na podstawie badania histopatologicznego.
Leczenie choroby Bowena
W leczeniu choroby Bowena stosuje się wiele opcji terapeutycznych. Wśród wykorzystywanych metod terapii znajdują się:
– krioterapia,
– opracowanie chirurgiczne,
– laseroterapia,
– terapia fotodynamiczna,
– terapia miejscowa kremem 5-fluorouracylowym lub 5-procentowym kremem z imikwimodem.
Źródło: P. Brzeziński, „Choroba Bowena leczona przez trzy lata jako kontaktowe zapalenie skóry”, Forum Medycyny Rodzinnej 2011, 5 (3): 266-270.
Przeczytaj także: Róża – bakteryjna choroba skóry
