Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach jest pierwszą placówką, w której wykonano zabieg selektywnej rizotomii grzbietowej w leczeniu spastyczności u dzieci. Operację przeszło już 110 pacjentów szpitala, w tym dzieci z porażeniem mózgowym. Leczenie chirurgiczne jest dla nich szansą na odzyskanie większej sprawności ruchowej.
Jak wyjaśnia dr Jerzy Luszawski, neurochirurg z Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach, zabieg polega na przecięciu tych nerwów, które w największym stopniu zaburzają odpowiedź mięśni na sygnały pochodzące z mózgu. Dzięki wykonaniu operacji zmniejsza się nierównowaga między impulsami zależnymi i niezależnymi od woli pacjenta. W efekcie rdzeń kręgowy generuje mniejszą ilość impulsów pobudzających mięśnie, ale, jak tłumaczy dr Luszawski, jednocześnie pacjentowi łatwiej jest je kontrolować i zyskuje dzięki temu większą sprawność.
Kiedy przeprowadza się zabieg rizotomii?
Zabieg selektywnej rizotomii grzbietowej przeprowadzany jest w przypadkach spastyczności, gdy metody nieoperacyjne stają się nieskuteczne, np. gdy rehabilitacja nie przynosi oczekiwanej poprawy. Najlepsze efekty operacji rizotomii obserwowane są u dzieci w wieku kilku lat. Najmłodsi pacjenci nie zmagają się z przykurczami, zniekształceniami stawów i nie wykształcają silnie utrwalonych nieprawidłowych wzorców ruchowych, dlatego kwalifikują się do zabiegu.
Rehabilitacja po zabiegu rizotomii
Dzieci po zabiegu rizotomii wymagają intensywnej rehabilitacji. W GCZD pacjenci mogą skorzystać ze specjalnego turnusu rehabilitacyjnego.
Podczas terapii pacjenci muszą się nauczyć, jak kontrolować mięśnie nóg. Dr Jerzy Luszawski wskazuje, że w trakcie zabiegu przecina się ponad połowę włókien czuciowych, przez które przesyłane są informacje z nóg do rdzenia i do mózgu. Dzieci po zabiegu rizotomii muszą na nowo wykształcić odruchy pozwalające m.in. na utrzymanie równowagi. Znaczna pooprawa poruszania się jest widoczna w przeciągu kilku miesięcy od rozpoczęcia rehabilitacji.
Przecięcie nerwów podczas zabiegu rizotomii; źródło: katowice.tvp.pl
GCZD od prawie 10 lat wykonuje zabiegi rizotomii
Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach zabiegi rizotomii grzbietowej wykonuje od 2012 r. Jest pierwszą placówką w Polsce, która podjęła się tej metody leczenia.
– Trafiają do nas pacjenci ze spastycznością z całego kraju. W zależności od stanu korzystają z fizjoterapii, zastrzyków z botuliny, terapii pompą baklofenową lub przechodzą zabiegi rizotomii. W GCZD leczymy tych pacjentów interdyscyplinarnie, z zaangażowaniem neurochirurgów, ortopedów i rehabilitantów. Tylko takie kompleksowe podejście daje małym pacjentom szanse na większą sprawność – podkreśla prof. Marek Mandera, szef Oddziału Neurochirurgii GCZD.
Porażenie mózgowe powoduje spastyczność
Jednym z powikłań porażenia mózgowego u dzieci jest spastyczność. Efektem schorzenia mogą być trudności z chodzeniem, siedzeniem, aż po całkowitą niemożność poruszania się. Dr Jerzy Luszawski wyjaśnia, że u dzieci z mózgowym porażeniem, w wyniku niedotlenienia w czasie porodu, dochodzi do uszkodzeń niektórych obszarów mózgu, co prowadzi do zaburzenia pracy mięśni przez układ nerwowy, dlatego pojawia się niedowład lub nadmierne napinanie mięśni u chorego. Operacja rizotomii pozwala zmniejszyć te dolegliwości.
Źródło: katowice.tvp.pl
Przeczytaj także: Pionierski zabieg rekonstrukcji żeber u 14-latka w gdańskim szpitalu
