Szczelina jest jedną z najczęściej występujących chorób zapalnych odbytu. Powstaje na skutek urazu i objawia się ostrym bólem oraz krwawieniem. W leczeniu szczeliny odbytu stosuje się terapie zachowawcze i metody chirurgiczne.
Szczelina odbytu to pęknięcie błony śluzowej odbytu, któremu może towarzyszyć ból oraz krwawienie. Pęknięcie to pojawia się w końcowym odcinku odbytu. Schorzenie może mieć przebieg ostry, kiedy rana pojawiła się niedawno, lub przewlekły, kiedy gojenie się szczeliny trwa ponad miesiąc lub rana często nawraca.
Przyczyny powstawania szczeliny odbytu
Bezpośrednią przyczyną powstania szczeliny odbytu zawsze jest uraz, jednak na jej występowanie wpływa wiele czynników. Jednym z nich jest zaburzenie przepływu krwi w tej okolicy. Oprócz tego powstanie szczeliny może wynikać ze zwiększonego napięcia zwieracza wewnętrznego, zbyt silnego skurczu mięśnia zwieracza, oddawania suchych i twardych stolców, może być także skutkiem biegunki i stanów zapalnych okolic okołoodbytniczych. Występuje ona również wskutek urazu poporodowego lub w przebiegu innych chorób, takich jak nowotwór odbytu czy zapalenie jelit.
Zachowawcze leczenie szczeliny odbytu
W 90 proc. przypadków leczenie szczeliny odbywa się nieoperacyjnie. Zalecane są zmiana nawyków żywieniowych, przyjmowanie dużej ilości płynów, stosowanie leków zmiękczających i rozluźniających stolec, a także gorące kąpiele i maści.
W przypadku przewlekłej szczeliny odbytu możliwe jest podjęcie dalszej diagnostyki w celu ustalenia zmiany prowadzonej terapii. Stosowana jest m.in. manometria, która służy sprawdzeniu ciśnienia w zwieraczach odbytu. W zależności od tego, jaki jest stan rany i czy występują schorzenia współistniejące, takie jak zapalenie lub zakażenie jelit, wymagane są odpowiednie testy diagnostyczne.
Jeśli szczelina odbytu nie odpowiada na leczenie zachowawcze, konieczna jest ponowna diagnostyka. Wśród przyczyn problemów związanych z gojeniem się tego typu rany może być na przykład bliznowacenie lub skurcz mięśnia wewnętrznego zwieracza odbytu.
Chirurgiczne opracowanie szczeliny odbytu
W przypadku gdy farmakoterapia nie przynosi oczekiwanych efektów, możliwe jest wprowadzenie leczenia chirurgicznego.
Operacja szczeliny odbytu polega na wykonaniu sfinkterotomii bocznej, czyli przecięciu części zwieracza wewnętrznego odbytu, co prowadzi do zmniejszenia skurczów i bólu. Zabieg może być wykonany przy wykorzystaniu metody otwartej, w której nacina się skórę i odizolowuje część włókien mięśnia zwieracza wewnętrznego w celu ich przecięcia. Zabieg ten wykonywany jest ambulatoryjnie i zwykle nie wpływa negatywnie na możliwość kontrolowania oddawania stolca.
W metodzie zamkniętej nacięcie skóry jest znacznie mniejsze niż w przypadku techniki otwartej, a przecięcie zwieracza następuje poprzez wprowadzenie ostrza noża pod skórę. W przypadku tej metody notuje się mniejszą częstotliwość powikłań, jednak częściej występuje nietrzymanie stolca.
Możliwe jest również zastosowanie sfinkterotomii tylnej, którą wykonuje się przez szczelinę przy pomocy lasera CO2. Metoda ta polega na przecięciu części włókien mięśniowych zwieracza odbytu, które są widoczne w dnie niezagojonej rany. Dzięki tej technice nie ma konieczności wykonania dodatkowej rany.
Opracowanie chirurgiczne zapobiega nawrotom szczeliny odbytu u większości pacjentów. Natomiast zbyt długie leczenie zachowawcze może prowadzić do powikłań w postaci przewlekłych infekcji, powstania przetoki lub zwężenia kanału odbytu.
Źródła: chirurgia3.cm-uj.krakow.pl, czytelniamedyczna.pl
Przeczytaj także: Radykalne leczenie raka piersi – metody i możliwe powikłania
