W czasopiśmie naukowym „Journal of Wound Management and Research” opublikowano badania, których wyniki dowodzą, że ekspozycja na cząstki stałe może mieć negatywny wpływ na gojenie ran. Autorami projektu są naukowcy z Korean Wound Management Society.
Cząstki stałe to mieszanina substancji stałych oraz ciepłych, która może być zawieszona w pyle obecnym w powietrzu. Wielkość cząstek oraz ich stężenie jest zróżnicowana w zależności od czynników środowiskowych. Do cząstek stałych zalicza się m.in. cząstki niespalonego węgla (sadza), związki azotu i siarki, a także węglowodory ciężkie. Cząstki stałe mogą być emitowane bezpośrednio (np. jako spaliny samochodowe lub dym z pieca) lub powstawać w wyniku połączenia w atmosferze zanieczyszczeń z różnych źródeł.
Cząstki stałe mają potwierdzony badaniami negatywny wpływ na zdrowie człowieka. Istnieją cztery główne mechanizmy, poprzez które cząstki stałe negatywnie oddziałują na ludzki organizm: stres oksydacyjny, genotoksyczność, śmierć komórek oraz stan zapalny. Poprzez te mechanizmy cząstki stałe wpływają m.in. na układy krwionośny i oddechowy. Nowe badania przeprowadzone przez naukowców z kilku ośrodków naukowych w Korei Południowej wskazują, że cząstki stałe mogą się również przyczyniać do opóźnienia procesów gojenia ran.
Metodologia badań
Badania zostały przeprowadzone w warunkach in vivo, z wykorzystaniem szczurów ze szczepu Sprague-Dawley. U 12 zwierząt wykonano po trzy 8-milimetrowe nacięcia na grzbietach. Wykonane rany podzielono następnie na trzy grupy badawcze w zależności od zastosowanego postępowania. Grupa A obejmowała rany poddane ekspozycji na cząstki stałe o stężeniu 50 µg/mL, grupa B – cząstki stałe o stężeniu 100 µg/mL. W grupie kontrolnej zastosowano roztwór soli fizjologicznej. Rany były następnie zaopatrywane przezroczystą folią opatrunkową.
W celu wykonania analizy histologicznej uśpiono po trzy szczury w pierwszym, trzecim, siódmym oraz dwudziestym ósmym dniu badań. Łącznie pobrano 36 próbek. Próbki porównano pod kątem nasilenia reakcji zapalnej oraz neowaskularyzacji.
Wyniki badań
W 28. dniu badania zaobserwowano zwiększony stan zapalny w ranach z grup A i B w porównaniu z grupą kontrolną. Angiogeneza w ranach z grup A i B zwiększyła się w 1. dniu badania w porównaniu z grupą kontrolną, nie zaobserwowano jednak istotnej różnicy. W 3. dniu badania nastąpił istotny statystycznie spadek angiogenezy w grupie B. W 28. dniu badań zaobserwowano, że angiogeneza znacząco wzrosła w grupie B w porównaniu z grupą kontrolną.
Wnioski
Jak wskazują autorzy badania, wyniki testów dowodzą, że ekspozycja na wysokie stężenia cząstek stałych zwiększa stan zapalny w łożysku rany i opóźnia angiogenezę, co ma znaczący wpływ na wydłużenie procesu gojenia rany.
Autorzy zastrzegają jednak, że jest to dopiero pierwsze badanie nad wpływem cząstek stałych na gojenie ran. Badania wykonane jedynie na modelach zwierzęcych nie mogą być w pełni miarodajne. W celu potwierdzenia wpływu cząstek stałych na gojenie ran u ludzi konieczne są dalsze testy in vitro na dwu- i trójwymiarowych modelach ludzkiej skóry.
Źródło: jwmr.org
H.M. Lee, Ch.S. Kim i in., Effects of Particulate Matter on Wound Healing: An In Vivo Study, Journal of Wound Management and Research 2022; 18(1): 11-16.
