Świętowanie nadejścia nowego roku niejednokrotnie kończy się obrażeniami spowodowanymi niewłaściwym użyciem petard i nadmiernym spożyciem alkoholu. W rozmowie z Forum Leczenia Ran mgr Iwona Stańczuk, zastępczyni naczelnej pielęgniarki w warszawskim Szpitalu Czerniakowskim, opowiada, z jakimi urazami pacjenci najczęściej trafiają w Sylwestra na SOR.
Obrażenia spowodowane materiałami pirotechnicznymi
Większość wypadków w Sylwestra jest spowodowana nieprzestrzeganiem zasad bezpieczeństwa podczas używania petard i fajerwerków. Urazy zwykle są konsekwencją niezachowywania odpowiedniej odległości od eksplodujących wyrobów pirotechnicznych. Do wypadków dochodzi również po podniesieniu tzw. niewypałów. Petarda, która nie wybuchła od razu, często eksploduje z opóźnieniem. Zdarza się również, że do obrażeń dochodzi wskutek odpalenia wyrobów pirotechnicznych w pomieszczeniach zamkniętych lub używania materiałów bez odpowiednich atestów i oznaczeń klasy bezpieczeństwa.
Oparzenia
W przeważającej liczbie przypadków nieostrożne obchodzenie się z petardami lub fajerwerkami skutkuje oparzeniami. Najczęściej oparzeniom ulegają kończyny górne, zwłaszcza dłonie, ale niejednokrotnie także twarz oraz szyja. Materiały pirotechniczne ze względu na swój skład powodują nie tylko oparzenia termiczne, ale również chemiczne. Substancja, która spowodowała oparzenie, może przeniknąć w głąb tkanek i doprowadzić do rozległych uszkodzeń.
Urazy oczu
Jak podkreśliła Iwona Stańczuk, koordynator świadczeń pielęgniarskich na SOR-ze, jednym z najczęstszych urazów, do których dochodzi w Sylwestra, są oparzenia oczu. Wybuch petardy w niewielkiej odległości od twarzy grozi oparzeniami, które mogą doprowadzić do zbliznowacenia powierzchni oka, a nawet trwałej utraty wzroku.
Podczas wybuchu petardy w powietrze wylatują odłamki, które mogą dostać się do oka. Ciała obce w oku mogą uszkodzić naczynia krwionośne, soczewkę i rogówkę. Uderzenie odłamkiem niekiedy prowadzi nawet do pęknięcia gałki ocznej czy złamania oczodołu.
W 2019 roku Międzynarodowa Rada Okulistyki zaapelowała o wprowadzenie globalnego zakazu kupowania sztucznych ogni i petard do prywatnego użytku. W oświadczeniu zaznaczono, że każdego roku setki przypadków ślepoty są spowodowane właśnie urazami wywołanymi materiałami pirotechnicznymi.
Rany szarpane i amputacje urazowe
Po uderzeniu w ciało odłamki petard powodują rany szarpane i urazy mechaniczne. Obrażenia zazwyczaj są zanieczyszczone prochem i ich leczenie jest przez to utrudnione. Powikłaniami ran zadanych przez odłamki mogą być trwałe uszkodzenia nerwów, stawów oraz kości. Ratownicy medyczni w noc sylwestrową niejednokrotnie udzielają pomocy osobom, u których doszło do amputacji urazowych. Najczęściej są to przypadki oderwania palców, dłoni, a niekiedy nawet całej ręki.
Urazy akustyczne
Pokazy fajerwerków czy eksplozje petard mogą wygenerować hałas sięgający nawet 150-200 decybeli. Tymczasem do uszkodzeń słuchu u człowieka może dojść już na poziomie 75-80 decybeli. Huk wystrzałów materiałów pirotechnicznych co roku powoduje liczne urazy akustyczne. U osób, które znalazły się zbyt blisko wybuchających petard, niejednokrotnie dochodzi do pęknięcia błony bębenkowej i utraty słuchu. Poszkodowany w takim wypadku uskarża się m.in. na szumy uszne i ból, może także krwawić z ucha.
Obrażenia spowodowane upadkami
Z doświadczenia Iwony Stańczuk wynika, że w Sylwestra na SOR-y zgłasza się wielu pacjentów, którzy wskutek upadków doznali urazów ortopedycznych. Pielęgniarka podkreśliła, że świętowanie nowego roku na zewnątrz wiąże się ze zwiększonym ryzykiem urazów kończyn dolnych – złamań, zwichnięć czy uszkodzeń stawów skokowych i nadgarstków. Upadki często kończą się także obrażeniami głowy: złamaniem kości czaszki, wstrząśnieniem czy stłuczeniem mózgu albo powstaniem krwiaka śródczaszkowego.
Obrażenia spowodowane pobiciem
Iwona Stańczuk zwróciła również uwagę, że podczas sylwestrowego dyżuru medycy często udzielają pomocy ofiarom bójek. W takich przypadkach poszkodowani zgłaszają się na szpitalne oddziały ratunkowe głównie ze złamaniami oraz obrażeniami twarzy i głowy. Według pielęgniarki przeważnie są to osoby znajdujące się pod wpływem alkoholu.
Źródło: Forum Leczenia Ran
