Rany neuropatyczne najczęściej są objawem zespołu stopy cukrzycowej, ale mogą wystąpić również w przebiegu innych chorób, np. naczyniowych. Wdrożenie leczenia powinno być poprzedzone prawidłową oceną urazu. Jak ocenić ranę neuropatyczną?

Oceny rany należy dokonać podczas pierwszej wizyty pacjenta w gabinecie. Podstawowym narzędziem, które należy wykorzystać do tego celu, jest tzw. trójkąt rany.

Więcej informacji na temat oceny rany znajdziesz tutaj

Następnie ranę należy ocenić w skali, która odpowiada etiologii rany:

• skala NPUAP – odleżyny
• klasyfikacja Fontaine’a – owrzodzenia niedokrwienne
• skala CEAP – owrzodzenia żylne
• skala SINBAD – owrzodzenia w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej (opieka domowa)
• skala PEDIS – owrzodzenia w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej (opieka ambulatoryjna i lecznictwo zamknięte)
• skale NERDS i STONEES – rany zakażone

W sporządzeniu charakterystyki rany pomaga kolorowa skala oceny rany.

Poniżej pokazujemy, jak zastosować te narzędzia w praktyce na przykładzie ran neuropatycznych.

Przypadki kliniczne – rany neuropatyczne

Przypadek nr 1: neuropatyczny ZSC

Stan zapalny stawu śródstopno-paliczkowego 5 palca – obrzęk, zaczerwienienie i zwiększona miejscowo temperatura.
Skala kolorowa: rana zielona
Diagnoza: zapalenie kości w zespole stopy cukrzycowej

Przypadek nr 2: owrzodzenie neuropatyczne bez cukrzycy

Prawdopodobnie pourazowe uszkodzenie nerwu. Głęboki ubytek tkanek pięty bez kieszeni w dnie rany. W teście metalowej sondy wyczuwalna jest kość.
Skala kolorowa: rana zielono-czerwona

Przypadek nr 3: owrzodzenie śródstopia w ZSC (CT1)

Okalające tkanki: obrzęknięte, zwiększona miejscowo temperatura
Brzegi rany: pokryte hiperkeratozą
Łożysko: pokryte martwicą czarną suchą
Skala kolorowa: rana zielono-czarna
Diagnoza: stopa Charcota

Przypadek nr 4: stopa Charcota

Okalające tkanki: obrzęknięte i zaczerwienione, zwiększona miejscowo temperatura
Brzegi rany: pokryte martwicą czarną
Łożysko: suche, pokryte martwicą żółtą, w badaniu testem sondy metalowej wyczuwalna jest kość
Skala kolorowa: rana zielono-czarno-żółta
Diagnoza: staw (stopa) Charcota

Przypadek 5: owrzodzenie śródstopia w ZSC (CT2)

Zmieniony kształt stopy, obniżenie łuku podłużnego stopy, palce szponiaste, podeszwowa część stopy podobna do kołyski.
Brzegi rany: pokryte hiperkeratozą
Łożysko: pokryte biofilmem z małą ilością wysięku
Skala kolorowa: rana zielono-czerwona
Diagnoza: stopa Charcota

Przypadek nr 6: owrzodzenie pięty

Owrzodzenie pięty poniżej kostki i od strony podeszwowej odsłaniające kość piętową oraz owrzodzenie kostki przyśrodkowej z widocznymi ścięgnami.
Skala kolorowa: rana zielono-czerwono-siwa
Diagnoza: owrzodzenie neuropatyczno-niedokrwienne z zapaleniem kości

Wszystkie przedstawione przypadki pochodzą z praktyki mgr Elżbiety Szkiler. Udostępnione za zgodą autorki.