Nieprzyjemny zapach w ranie w większości przypadków świadczy o kolonizacji tkanek przez bakterie beztlenowe. Drobnoustroje uwalniają wówczas związki chemiczne  – kadawerynę i putrescynę – które są odpowiedzialne za wydzielanie brzydkiego zapachu. W ranach przewlekłych brzydki zapach może być również spowodowany degradacją tkanek. Jak poradzić sobie z tym problemem?

Prawidłowe leczenie rany zwykle umożliwia usunięcie problemu nieprzyjemnego zapachu. Odór ustępuje wraz z zwalczeniem infekcji lub zagojeniem się rany przewlekłej. Niejednokrotnie proces ten bywa jednak utrudniony, a czasem nawet niemożliwy (np. w ranach nowotworowych). Istnieje jednak kilka sposobów, które mogą zniwelować nieprzyjemny zapach z rany.

Co jest przyczyną nieprzyjemnego zapachu z rany?

1. Infekcja bakteryjna – objawia się nieprzyjemnym zapachem, zaczerwienieniem tkanek wokół rany, bólem, wydzieliną, ropnym wysiękiem, obrzękiem, uczuciem pieczenia i pulsowania w ranie, a także zwiększoną temperaturą w ranie.
2. Biofilm – czyli złożone skupisko jednego lub wielu gatunków drobnoustrojów pokrytych macierzą chroniącą bakterie przed działaniem zwalczającym. Biofilm manifestuje się m.in. zaburzeniami gojenia, grudkową, twardą i lśniącą powierzchnią rany, znacznym wysiękiem, brzydkim zapachem, a także szybkim powiększaniem się rany oraz martwicą.
3. Martwica (obumarcie tkanek) – zwykle w ranach przewlekłych, np. owrzodzeniach, odleżynach. Obumarciu tkanek często towarzyszy gnilny odór, ból, obrzęk i zaczerwienienie wokół rany. W ranie pojawiają się również liczne pęcherze wypełnione treścią ropną i gazem.
4. Opatrunki ­– niektóre opatrunki, np. hydrokoloidowe, mają tendencję do wytwarzania nieprzyjemnego zapachu. Najczęściej dzieje się to w wyniku reakcji chemicznej zachodzącej między opatrunkiem a wysiękiem pochłoniętym z rany.

Jak pozbyć się nieprzyjemnego zapachu?

W przypadku infekcji lub biofilmu, które są przyczynami brzydkiego zapachu, zaleca się wdrożenie odpowiedniego postępowania terapeutycznego w konsultacji z lekarzem lub innym specjalistą. Jeżeli za nieprzyjemny zapach odpowiada martwica, również należy wdrożyć odpowiednią terapię. Zwykle polega ona na fizycznym usunięciu martwicy z rany za pomocą metod chirurgicznych.
W zwalczaniu nieprzyjemnego zapachu w ranach trudno gojących się duże znaczenie ma prawidłowe postępowanie. W praktyce klinicznej zaleca się regularne i dokładne oczyszczanie rany, jej odkażenie i zapewnienie odpowiednio wilgotnego środowiska gojenia. Istotne jest także stosowanie specjalistycznych środków i opatrunków, które wspierają gojenie. Na rynku dostępne są także opatrunki, które maskują brzydki zapach, np. z zawartością węgla aktywowanego. Specjaliści wskazują również, iż skutecznością w maskowaniu nieprzyjemnego zapachu cechują się preparaty na bazie metronidazolu, ale dopuszczalne są tylko w ranach nowotworowych w ograniczonym czasie. 
Źródła:
forumleczeniaran.pl, woundsource.com
S. Dąbrowiecki, „Fizjologia i patofizjologia procesu gojenia ran” w „Polska Medycyna Paliatywna” 2003, tom 2, nr 4, str. 286-287
 

Przeczytaj także: Leczenie rany zakażonej – 5 rzeczy, o których musisz pamiętać

Przeczytaj bezpłatnie pokrewny artykuł w czasopiśmie „Forum Leczenia Ran”:

Zasady postępowania miejscowego i ogólnego w ranach/owrzodzeniach przewlekłych objętych procesem infekcji