Istnieje kilka czynników, które mogą wpływać na wolniejsze gojenie się ran. Szybkość gojenia zależy od rodzaju, stanu i lokalizacji rany oraz jej wielkości. Gojenie mogą zaburzać również niektóre choroby współistniejące, a także nieprawidłowo dobrane postępowanie z raną. Jak przyspieszyć gojenie się ran?
Gojenie się ran, w zależności od rodzaju urazu, może trwać od kilku, kilkunastu dni do kilku tygodni. Jeżeli proces ten wydłuża się do dwóch miesięcy i więcej, możemy mówić o ranie przewlekłej.
Co wpływa na pojawienie się trudno gojącej się rany?
Czynniki rozwoju trudno gojących się ran można podzielić na:
- Czynniki kliniczne – wiek, otyłość, niedożywienie, odwodnienie, choroby układu krążenia, miażdżyca, cukrzyca, czynniki genetyczne, nikotynizm, nowotwory, niewydolność chłonna, leki ogólnoustrojowe, zespół metaboliczny, niedokrwienie kończyn, lokalne lub ogólnoustrojowe niedotlenienie, osłabienie układu odpornościowego.
- Czynniki niekliniczne – brak wiedzy chorego i rodziny na temat profilaktyki i leczenia ran, demencja, depresja, osłabienie mobilności, unieruchomienie, samotność/brak opieki, zmniejszona zdolność do samoopieki, zaburzenia snu, sytuacja ekonomiczna chorego, urazy, długotrwały ucisk (powodujący odleżyny), siły tnące.
- Ze strony ochrony zdrowia – źle postawiona diagnoza, brak wiedzy personelu, braki sprzętowe, braki kadrowe.
Przyczyną wydłużonego gojenia ran może być również infekcja bakteryjna, a w szczególności biofilm (jeden lub kilka gatunków bakterii pokrytych macierzą, która chroni drobnoustroje przed działaniem zwalczającym), a także źle dobrane postępowanie z raną (zanieczyszczenie, niewłaściwe zaopatrzenie).
Jak przyspieszyć gojenie się ran?
By rana goiła się prawidłowo, należy przede wszystkim zadbać o stan zdrowia chorego – uregulować chorobę przewlekłą, wprowadzić odpowiednią dietę, nawadniać organizm i odstawić używki. Szczególne znaczenie ma również prawidłowe postępowanie z raną, które opiera się na kilku zasadach:
- regularne i dokładne oczyszczanie rany – z wykorzystaniem przeznaczonych do tego środków (sól fizjologiczna lub płyn Ringera) lub pod bieżącą wodą,
- odkażanie tkanek – za pomocą specjalistycznych preparatów, np. nowoczesnych antyseptyków,
- redukcja stanu zapalnego i infekcji z wykorzystaniem specjalistycznych środków przeciwdrobnoustrojowych i pod kontrolą specjalisty,
- utrzymanie odpowiednio wilgotnego środowiska gojenia z zastosowaniem specjalistycznych opatrunków, żeli, maści,
- prawidłowe i systematyczne zaopatrzenie rany z wykorzystaniem specjalistycznych opatrunków.
Źródło:
Interdyscyplinarna grupa ekspertów: M. Kucharzewski, E. Szkiler, G. Krasowski i wsp., „Algorytmy i wytyczne postępowania terapeutycznego w ranach trudno gojących się” w: „Forum Leczenia Ran: 2020;1(3), str. 95-116
Przeczytaj także: Dlaczego rana brzydko pachnie?
Przeczytaj bezpłatnie pokrewny artykuł w czasopiśmie „Forum Leczenia Ran”:
Algorytmy i wytyczne postępowania terapeutycznego w ranach trudno gojących się
