Prawidłowa ocena rany wymaga uwzględnienia różnych czynników, takich jak m.in. stan brzegów, łożyska i tkanek okalających czy ilość wysięku. W przypadku ran atypowych diagnostyka może się wiązać ze szczególnymi trudnościami. Zapraszamy do zapoznania się z zebranymi przypadkami.
Oceny rany należy dokonać podczas pierwszej wizyty pacjenta w gabinecie. Podstawowym narzędziem, które należy wykorzystać do tego celu, jest tzw. trójkąt rany.
Więcej informacji na temat oceny rany znajdziesz tutaj
Następnie ranę należy ocenić w skali, która odpowiada etiologii rany:
- skala NPUAP – odleżyny
- klasyfikacja Fontaine’a – owrzodzenia niedokrwienne
- skala CEAP – owrzodzenia żylne
- skala SINBAD – owrzodzenia w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej (opieka domowa)
- skala PEDIS – owrzodzenia w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej (opieka ambulatoryjna i lecznictwo zamknięte)
- skale NERDS i STONEES – rany zakażone
W sporządzeniu charakterystyki rany pomaga kolorowa skala oceny rany.
Poniżej pokazujemy, jak zastosować te narzędzia w praktyce na przykładzie ran atypowych.
Przypadki kliniczne – rany atypowe
Przypadek nr 1: owrzodzenie goleni
Okalające tkanki: Gładkie, napięte, blade
Brzegi rany: Nieregularne, lekko uniesione, różowe
Łożysko: Częściowo pokryte martwicą rozpływną i biofilmem, bladoróżowe
Skala kolorowa: Rana zielono-żółto-szara
Diagnoza: Zapalenie małych naczyń i skóry (kapilar)
Przypadek nr 2: owrzodzenie goleni
Okalające tkanki: Napięte i błyszczące
Brzegi rany: Zasinione, nieregularne
Łożysko: Częściowo pokryte włóknikiem i martwicą żółtą rozpływną, różowo-żółte, wilgotne
Skala kolorowa: Rana zielono-czerwono-żółta
Diagnoza: Piodermia zgorzelinowa
Przypadek nr 3: owrzodzenie przedniej części goleni
Okalające tkanki: Napięte, błyszczące, o zmienionym kolorze, z pojedynczymi zmianami satelitarnymi
Brzegi rany: Niewidoczne
Łożysko: Niewidoczne, pokryte martwą szaro-czarną warstwą
Skala kolorowa: Rana zielono-czarna
Diagnoza: Piodermia zgorzelinowa
Przypadek nr 4: zapalenie skóry
Okalające tkanki: Niezmienione
Brzegi rany: Płaskie
Łożysko: Różowe, pozbawione naskórka
Skala kolorowa: Rana zielono-czarno-szara
Diagnoza: Zapalenie małych naczyń skóry
Przypadek nr 5: stan zapalny tkanek okolicy kostki
Okalające tkanki: Obrzęknięte i zaczerwienione
Brzegi rany: Pozbawione naskórka
Łożysko: Małe, pełnej grubości skóry, sączące się, zaczerwienione
Skala kolorowa: Rana zielono-czerwona
Diagnoza: Podejrzenie zapalenia kości stawu skokowego
Przypadek nr 6: owrzodzenie okolicy nadpiętowej
Okalające tkanki: Zaczerwienione, obrzęknięte
Brzegi rany: Nieregularne, ostro wycięte
Łożysko: Pokryte martwicą żółtą rozpływną
Skala kolorowa: Rana zielono-żółta
Diagnoza: Podejrzenie zapalenia kości
Przypadek nr 7: owrzodzenie goleni pełnej grubości skóry
Okalające tkanki: Napięte i błyszczące
Brzegi rany: Nieregularne, częściowo zmacerowane
Łożysko: Pokryte martwicą żółtą
Skala kolorowa: Rana zielono-czarna
Diagnoza: Zapalenie średnich naczyń skóry
Przypadek nr 8: martwica dłoni po wynaczynieniu Phenytoiny
Okalające tkanki: Zaczerwienione, obrzęknięte
Brzegi rany: Pokryte martwicą czarną, miejscami zmacerowane
Łożysko: Pokryte martwicą żółtą, z wysiękiem w dużej ilości
Skala kolorowa: Rana zielono-żółta
Przypadek nr 9: bliznowiec okalający ranę po radioterapii
Okalające tkanki: Bliznowate, zgrubiałe, zaczerwienione
Brzegi rany: Lekko uniesione, bliznowate
Łożysko: Czerwone, pokryte biofilmem
Skala kolorowa: Rana zielono-czerwona
Przypadek nr 10: owrzodzenie goleni w miejscu róży
Okalające tkanki: Lekko obrzęknięte, z niezmienionym kolorem
Brzegi rany: Obrzęknięte, częściowo wałowate, częściowo płaskie
Łożysko: Pokryte martwicą rozpływną i biofilmem
Skala kolorowa: Rana zielono-żółta
Diagnoza: Zakażona rana goleni
