Ten tekst przeczytasz w 3 min.

Prawidłowa ocena rany wymaga uwzględnienia różnych czynników, takich jak m.in. stan brzegów, łożyska i tkanek okalających czy ilość wysięku. W przypadku ran atypowych diagnostyka może się wiązać ze szczególnymi trudnościami. Zapraszamy do zapoznania się z zebranymi przypadkami.

Oceny rany należy dokonać podczas pierwszej wizyty pacjenta w gabinecie. Podstawowym narzędziem, które należy wykorzystać do tego celu, jest tzw. trójkąt rany.

Więcej informacji na temat oceny rany znajdziesz tutaj

Następnie ranę należy ocenić w skali, która odpowiada etiologii rany:

• skala NPUAP – odleżyny
• klasyfikacja Fontaine’a – owrzodzenia niedokrwienne
• skala CEAP – owrzodzenia żylne
• skala SINBAD – owrzodzenia w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej (opieka domowa)
• skala PEDIS – owrzodzenia w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej (opieka ambulatoryjna i lecznictwo zamknięte)
• skale NERDS i STONEES – rany zakażone

W sporządzeniu charakterystyki rany pomaga kolorowa skala oceny rany.

Poniżej pokazujemy, jak zastosować te narzędzia w praktyce na przykładzie ran atypowych.

 

Przypadki kliniczne – rany atypowe

 

Przypadek nr 1: owrzodzenie goleni

Okalające tkanki: Gładkie, napięte, blade
Brzegi rany: Nieregularne, lekko uniesione, różowe
Łożysko: Częściowo pokryte martwicą rozpływną i biofilmem, bladoróżowe
Skala kolorowa: Rana zielono-żółto-szara
Diagnoza: Zapalenie małych naczyń i skóry (kapilar)

 

Przypadek nr 2: owrzodzenie goleni

Okalające tkanki: Napięte i błyszczące
Brzegi rany: Zasinione, nieregularne
Łożysko: Częściowo pokryte włóknikiem i martwicą żółtą rozpływną, różowo-żółte, wilgotne
Skala kolorowa: Rana zielono-czerwono-żółta
Diagnoza: Piodermia zgorzelinowa

 

Przypadek nr 3: owrzodzenie przedniej części goleni

Okalające tkanki: Napięte, błyszczące, o zmienionym kolorze, z pojedynczymi zmianami satelitarnymi
Brzegi rany: Niewidoczne
Łożysko: Niewidoczne, pokryte martwą szaro-czarną warstwą
Skala kolorowa: Rana zielono-czarna
Diagnoza: Piodermia zgorzelinowa

 

Przypadek nr 4: zapalenie skóry

Okalające tkanki: Niezmienione
Brzegi rany: Płaskie
Łożysko: Różowe, pozbawione naskórka
Skala kolorowa: Rana zielono-czarno-szara
Diagnoza: Zapalenie małych naczyń skóry

 

Przypadek nr 5: stan zapalny tkanek okolicy kostki

Okalające tkanki: Obrzęknięte i zaczerwienione
Brzegi rany: Pozbawione naskórka
Łożysko: Małe, pełnej grubości skóry, sączące się, zaczerwienione
Skala kolorowa: Rana zielono-czerwona
Diagnoza: Podejrzenie zapalenia kości stawu skokowego

 

Przypadek nr 6: owrzodzenie okolicy nadpiętowej

Okalające tkanki: Zaczerwienione, obrzęknięte
Brzegi rany: Nieregularne, ostro wycięte
Łożysko: Pokryte martwicą żółtą rozpływną
Skala kolorowa: Rana zielono-żółta
Diagnoza: Podejrzenie zapalenia kości

 

Przypadek nr 7: owrzodzenie goleni pełnej grubości skóry

Okalające tkanki: Napięte i błyszczące
Brzegi rany: Nieregularne, częściowo zmacerowane
Łożysko: Pokryte martwicą żółtą
Skala kolorowa: Rana zielono-czarna
Diagnoza: Zapalenie średnich naczyń skóry

 

Przypadek nr 8: martwica dłoni po wynaczynieniu Phenytoiny

Okalające tkanki: Zaczerwienione, obrzęknięte
Brzegi rany: Pokryte martwicą czarną, miejscami zmacerowane
Łożysko: Pokryte martwicą żółtą, z wysiękiem w dużej ilości
Skala kolorowa: Rana zielono-żółta

 

Przypadek nr 9: bliznowiec okalający ranę po radioterapii

Okalające tkanki: Bliznowate, zgrubiałe, zaczerwienione
Brzegi rany: Lekko uniesione, bliznowate
Łożysko: Czerwone, pokryte biofilmem
Skala kolorowa: Rana zielono-czerwona

 

Przypadek nr 10: owrzodzenie goleni w miejscu róży

Okalające tkanki: Lekko obrzęknięte, z niezmienionym kolorem
Brzegi rany: Obrzęknięte, częściowo wałowate, częściowo płaskie
Łożysko: Pokryte martwicą rozpływną i biofilmem
Skala kolorowa: Rana zielono-żółta
Diagnoza: Zakażona rana goleni

Wszystkie przedstawione przypadki pochodzą z praktyki mgr Elżbiety Szkiler. Udostępnione za zgodą autorki.