Torbiel Bakera (torbiel podkolanowa) to przestrzeń w dole podkolanowym wypełniona płynem stawowym. W praktyce klinicznej cystę leczy się nieoperacyjnie, zalecając ograniczenie eksploatacji stawu kolanowego, a także operacyjnie z wykorzystaniem klasycznych metod usunięcia torbieli lub artroskopii.
Na rozwój torbieli Bakera szczególnie narażone osoby uprawiające sporty, u których kolana poddawane są dużym obciążeniom, oraz osoby starsze. Do rozwoju tej zmiany predysponują również uszkodzenia stawu kolanowego.
Jak wygląda torbiel Bakera?
Torbiel Bakera w badaniu palpacyjnym przypomina guz. Zwykle lokalizuje się w tylno-przyśrodkowej powierzchni kolana, pomiędzy przyśrodkową głową mięśnia brzuchatego łydki a ścięgnem mięśnia półbłoniastego. Torbiel często obserwuje się u dzieci, szczególnie w wieku przedszkolnym, oraz u dorosłych powyżej 40. roku życia. U dzieci zmiana ta zazwyczaj nie wywołuje dolegliwości bólowych i nie sprawia dyskomfortu ani nie zmniejsza zakresu ruchu w stawie, a także nie ma powiązania z żadnymi chorobami stawu kolanowego. Z kolei u dorosłych torbiel często występuje z innymi patologiami, np. chorobą zwyrodnieniową, reumatoidalnym zapaleniem stawów), a także jest bolesna i utrudnia ruch kończyną.
Torbiele Bakera, w praktyce klinicznej, dzieli się:
- zapalne – gruba średnica, około 8 mm, z wyraźnymi wypustkami, mogą zawierać chrzęstno- i kostnopodobne twory;
- włókniste – cienka ściana, około 1-2 mm, zbudowana z tkanki włóknistej, posiada gładką powierzchnię i połyskującą strukturę;
- synowialne – grubsza od torbieli włóknistej, od 2 do 5 mm wielkości, posiada błyszczącą, połyskującą strukturę. Ściana torbieli ma twory wypustkowe, które przypominają kosmki, jednak mniejsze niż w cyście zapalnej.
Jakie są objawy torbieli Bakera?
Torbiel Bakera często wykrywa się podczas badania palpacyjnego, gdyż cysta przypomina guz. Torbiel może również objawiać się narastającym bólem, który nasila się po dłuższej eksploatacji kończyny. Pacjenci mogą także obserwować ograniczenie ruchu w stawie kolanowym, w zakresie zgięcia i prostowania, a także obrzęk, zaczerwienienie i ocieplenie w okolicy stawu. Torbiel może pęknąć, co objawia się silnym bólem w okolicy łydki.
W przypadku wystąpienia któregoś z objawów torbieli, konieczna jest wizyta u ortopedy. Specjalista przeprowadza zwykle wywiad z pacjentem oraz badanie kliniczne, ze szczególnym uwzględnieniem badania palpacyjnego. Rozpoznanie potwierdza się również na podstawie badania USG dołu podkolanowego. U pacjentów, którzy przebyli uraz lub mieli/mają choroby stawu kolanowego zalecane jest również wykonanie badania rezonansem magnetycznym, by ocenić wszystkie struktury stawu kolanowego.
Jakie są metody leczenia torbieli Bakera?
Torbiel Bakera można leczyć nieoperacyjnie i operacyjnie – wszystko zależne jest od aktualnego stanu klinicznego, tego czy pacjent odczuwa ból i ograniczenie ruchomości, a także chorób współistniejących. W pierwszej kolejności zalecane jest ograniczenie eksploatacji stawu kolanowego, odciążanie kończyny, unikanie forsownych ćwiczeń i uprawiania sportu, a także leczenie przyczynowe, jeżeli wystąpienie torbieli związane jest z przebytymi lub trwającymi chorobami stawu kolanowego. Wskazane jest również korzystanie z zabiegów fizykoterapeutycznych, np. pola magnetycznego, ultradźwięków, masaży. Jeżeli torbiel przybrała dużą objętość, można rozważyć wykonanie punkcji, czyli odprowadzenie strzykawką płynu, który się w niej zgromadził.
W przypadku, gdy leczenie nieoperacyjne nie przyniosło efektów, a torbiel powiększa się, zaleca się leczenie operacyjne za pomocą klasycznej operacji lub artroskopii. W pierwszym przypadku torbiel usuwa się, a następnie zaszywa miejsce, gdzie cysta łączyła się z kolanem. Metoda ta pozostawia po sobie jednak bliznę i wiąże się z nawrotem choroby. Artroskopia to z kolei zabieg polegający na wypreparowaniu cysty – podwiązaniu jej szypuły i usunięciu przy pomocy specjalnych narzędzi, a następnie zamknięciu wrót i precyzyjnym zszyciem torebki stawowej. W trakcie tego zabiegu specjaliści mogą również dokładnie obejrzeć staw, dzięki wprowadzonej tam kamerze, co umożliwia leczenie uszkodzonych struktur stawowych, które współistnieją z występowaniem torbieli Bakera i mogą wtórnie powodować jej rozwój. Artroskopia wiąże się z mniejszymi dolegliwościami bólowymi w porównaniu do klasycznej operacji, a także umożliwia szybszy powrót do zdrowia i zmniejsza ryzyko nawrotu choroby.
Po operacji pacjent zwykle może opuścić placówkę jeszcze tego samego dnia. Chory otrzymuje zalecenia od lekarza dotyczące regularnej zmiany opatrunków, leczenia przeciwbólowego, wykonywania podstawowych ćwiczeń. Po operacji kończyna zwykle jest ograniczona ruchowo, co może trwać nawet do 5 tygodni.
Źródło: szpitalnaklinach.pl
