Rany pęcherzowe mogą mieć różną etiologię, jednak postępowanie miejscowe w leczeniu tego typu urazów jest takie samo. Zgodnie z praktyką kliniczną naskórka pęcherzowego nigdy nie można usuwać, ponieważ stanowi on barierę przez zakażeniem i przyspiesza gojenie. W leczeniu ran pęcherzowych konieczne jest również korzystanie ze specjalistycznych opatrunków.
Pęcherze pojawiają się w przebiegu różnych chorób i urazów czy rzadkich schorzeń genetycznych, takich jak Epidermolysis bullosa (pęcherzowe oddzielanie się naskórka), pęcherzyca, a także w oparzeniach II stopnia czy urazach spowodowanych otarciem. Postępowanie miejscowe z pęcherzami w każdym przypadku powinno być takie same.
Jak pielęgnować rany z pęcherzami?
Utrata naskórka, który otacza pęcherz, wiąże się z brakiem szans na zagojenie się rany, dlatego nigdy nie należy go usuwać. Naskórek stanowi barierę ochronną dla rany przed wniknięciem drobnoustrojów i wspiera gojenie, dlatego pielęgnacja powinna być prowadzona tak, by go zachować.
W praktyce klinicznej zaleca się nakłucie pęcherza jałową igłą, blisko podstawy, równolegle do powierzchni skóry, nie zdejmując jego pokrywy. By płyn wydostał się na zewnątrz, pęcherz można delikatnie ucisnąć suchym i miękkim gazikiem. Jeżeli doszło do samoistnego pęknięcia pęcherza i zostały odsłonięte tkanki, należy delikatnie naciągnąć odwarstwiony naskórek, np. patyczkiem do uszu lub specjalnym narzędziem. Naskórek może się również przesuszać, w tym przypadku zalecane jest położenie gazika z solą fizjologiczną na 15 minut, by go nawilżyć.
Rany z pęcherzami należy przemywać delikatnie bez pocierania z wykorzystaniem soli fizjologicznej, płynu Ringera lub łagodnego preparatu antyseptycznego.
Jaki opatrunek na rany pęcherzowe?
Wskazane jest, by rany pęcherzowe zaopatrywać opatrunkami atraumatycznymi. Opatrunek należy przybandażować bez używania plastrów i kleju. Opatrunek wykorzystany do zaopatrzenia rany pęcherzowej powinien zapewnić pozostawienie nieuszkodzonej pokrywy skóry, dlatego w praktyce klinicznej zdecydowanie odradza się zaopatrywanie ran pęcherzowych gazą i opatrunkiem bawełnianym, gdyż mocno przywierają one do rany i uszkadzają naskórek, a także opatrunkiem hydrokolidowym. Można natomiast skorzystać z:
- opatrunków lipidokolidowych,
- opatrunków siatkowych z maścią obojętną lub lipidami,
- opatrunków piankowych lekko przylepnych, pokrytych silikonem lub żelem,
- opatrunków siatkowych z silikonu,
- opatrunków alginianowych (w przypadku krwawienia),
- nieprzywierających opatrunków chłonnych,
- opatrunków silikonowych (jednorazowych lub wielorazowych).
Po zaopatrzeniu rany na opatrunku należy zaznaczyć dokładnie miejsce, w którym znajduje się pęcherz. Jest to bardzo istotne, ponieważ opatrunek należy zdejmować od strony nieuszkodzonej pokrywy pęcherza, tak by nie usunąć naskórka. Ponadto opatrunek należy zdjąć delikatnie.
Źródło: Elżbieta Szkiler, Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Pielęgniarska, materiały edukacyjne – leczenie ran, Elbląg 2022
